JavaScript тілінің кластары мен объекттері

Global класы(задан неявно)

Math класы

Window класы

Фреймдер коллекциясы (window.frames)

Document класы (window.document)

Location класы (window.location)

Link  класы(document.link)

History класы

MimeType класы

Navigator класы

 

     Global класы

 

Global класы ECMAScript  спецификациясының бөлігі болып табылады, оның негізгі мақсаты – глобальды әдістер мен қасиеттер қатарын бір объектке біріктіру. Әдістерге байланысты объекттің өзі көрсетілмейді және ол конструктор болмайды. Осы объектінің қасиеттер мен әдістеріне келесілер жатады:

 

Қасиеттердің мағынасы

Nan мағынасын асырайды  NaN (Not A Number).

Infinity мағынасын асырайды  Number.POSITIVE_INFINITY.

Әдістердің мағынасы

escape Қатарды барлық платформада оқылатындай етіп түрлендіреді.

eval Қарапайым өрнектерді де қатарға берілгендей орындайды.

JavaScript.

isFinite Аргументтің соңғы сан болатынын анықтауға мүмкіндік береді.

isNan Аргументтің сан ба немесе жоқ болуын анықтауға мүмкіндік береді.

parseFloat Қатарды санға түрлендіреді.

parseInt Қатарды бүтін санға түрлендіреді.

unescape escape функциясының нәтижесін түрелндіреді.

 

taint() және untaint() функциялары – қосылған және қорғалған берілгендердің бұрмалануында объект немесе сілтеме мағыналарының бұрмаланған көшірмелерін қайтарып береді, немесе, керісінше бұрмаланбаған.

escape және unescape функциялары –s қатарының көшірмелерін кодталған және сәйкесінше коды шешілген түрде қайтарып береді.

Кодтау  – барлық бос орындар, тыныс белгілер және т.б. %xx формасына ауыстыру, мұндағы xx – ISO-8859-1(Latin-1) символ кодына тиісті екі 16-лық сан.

eval(s) функциясы –s қатарын   JavaScript операторлар тізбектері сияқты түсіндіріп береді. (См. Также объект Object)

getClass(Jobj) функциясы – JavaObject типіндегі аргумент үшін JavaClass объекттерін қайтарып береді.

Мысалы: var myJavaRClass=new java.awtRectangle()

Var myJavaRClass=getClass(myJavaRect)

Java мен  getClass() әдісін шатастырмау

Var myJavaRCObject=myJavaRect.getClass()

Бұл – Java  java.awt.Rectangle класының ұсынылуы

isNaN(x) функциясы –x “Not a Number” сан еместігін тексеру.

parseFloat(s)  функциясы –Float(санға кірмейтін қатар басынан бірінші символға дейін). типіндегі s санын табады. Егер сан табылмаса, онда

NaN (“Not a Number”) мағынаға қайтады.

parseInt(s) – бұл да Integer  үшін

parseInt(s,n) –n негізіндегі бүтін сан үшін (2 ден  36).  n=0 болғанда –  parseInt(s). Бұл жағдайда автоматты түрде негіз табылады.

 

eval(s) функциясы

eval(s) функциясы — JavaScript-ң қоса салынған функциясы. JavaScript-ң бір немесе бірнеше операторларынан тұратын s қатарының аргументімен берілген кодты орындайды. Осы функцияны тек қана операторды орындау үшін ғана емес, өрнектерді есептеу үшін де қолдануға болады. Ол берілген кодтағы соңғы есептелінген өрнектің мағынасын қайтарады. eval(s) функциясы JavaScript-бағдарламада орындалатын кодтың динамикалық модификациялау мүмкіншіліктерін қамтамасыздандырады.

isNaN(x) функциясы

Бұл функция х аргументі «сан емес» -тігін тексереді. Нөлді нөлге бөлу нәтижесін анықтайды. Бұл міндетті функция, өйткені JavaScript-те енгізуге болмайтын санды ұсынатын  NaN  резервтелген мағынаны береді. Ол parseFloat(s) және parseInt(s) орындалуының нәтижесін тексеру үшін пайдаланылады және арифметикалық қателерді барлығын тексереді, мысалы, нөлге бөлу.

parseFloat(s) функциясы

s қатарында табылған синтактикалық анализді орындайды және бірінші санды қайтарады. parseFloat(s) s символда санды енгізуге болмайтын элементі кездессе, анализ тоқтатылады және мағына қайтарылады. parseFloat(s) саннан басталмаса  бұл функция NaN-ға қайтады.

parseFloat(s) (s — синтаксистік талдауға жататын қатар және санға түрлендіру)

parseInt(s) функциясы

parseInt(s)

parseInt(s, негіз)

(s — негіз синтаксистік талдауға жататын қатар — бүтін негіз сан талдауына жатаы)

Осы функция қатарды бүтін санңа түрлендіреді. Көрсетілген санау жүйесі негізінде рұқсат етілмейтін сан parseInt(s)  s символды қатар түрінде қабылдаса, онда синтактикалық талдау тоқтатылады және мағына қайтарылады. S саннан басталмаса parseFloat  ұқсас parseIn NaN  мағынасын қайтарады.

Егер негіз 10 деп берілген болса, онда parseInt(s) қатарды барынша ондық санда талдайды.. 8мағына барынша сегіздік сан талдауының талабына сай болады(бұл жүйеде 0 ден 7 дейінгі сандар қолданылады). 16 мағына барынша он алтылық сан талдауның талабына сай болады (0 ден  9 ға дейінгі сандар және А дан F  ға дейінгі әріптер қолданылады).Негіз 2 ден 36 ға дейінгі кез келген сан болуы мүмкін. Егер негіз 0-ге тең болса, онда parseInt(s) санның негізін қатардың құқрамынан анықтауға тырысады.Егер  қатар 0x-тен басталса, онда функция қатардың қалған бөлігін он алтылық сан түрінде талдайды.Егер қатар 0-ден басталса, онда функция қатарды сегіздік сан түрінде талдайды.

 

 

      Math  класы

 

Math — тұрақты және әдістерден тұратын класс. Олар әдетте объектілерге арналған бейнемен шақырылады:

Math.тұрақты

Math.функция(i..)

Math класының тұрақтылары:

E —  e саны (натуральды логарифмдердің негізі)

LN10 —  10 натуральды логарифм (ln10 саны)

LN2 — 2  натуральный логарифм (ln2саны)

LOG10E —10 негізіндегі е логарифмі(log10e саны)

LOG2E —2 негізіндегі е логарифмі (log2e саны)

PI — тұрақты  ("пи" саны)

SQRT1_2 —2ден кері түбірден квадратты сан (1/2 саны)

SQRT2 — 2 квадрат түбір (2)

Math класының әдістері(функция)

abs(x)(x — кез келген сан немесе өрнек) — абсолютті мөлшерін есептейді

acos(x) (x — -1.0 ден  1.0 аралығындағы сан немесе өрнек) —аркко синусты есептейді. Қайтаратын мағына 0 ден 10 радиан аралығында болады.

asin(x) (x — -1.0 ден  1.0 аралығындағы сан немесе өрнек) —арксинусті есептейді, -/2 ден /2 радиан аралығында жататын мағынаны қайтарады.

 atan(x) (x — сан немесе өрнек) — радиандағы арктангенсті есептейді, -/2 ден /2 радиан аралығында жататын мағынаны қайтарады.

 atan2(x,y)(x,y — тіктөртбұрыш координаттар жүйесінің нүктелер координатасы) —полярлық координаталарда (x,y) бұрыш нүктелерін есептейді.Қайтарылатын мағына 0 ден 2 дейінгі радиан аралықта жатады.

ceil(x) (x — кез келген сан немесе сандық өрнек) — бүтінге жақын үлкен жақты санды айналдырады

cos(x) (x — радиандағы бұрыш) — косинусты есептейді; қайтарылатын мағына -1.0 ден 1.0 ге дейінгі радиан аралықта жатады.

Exp(x) (x — сан немесе сандық өрнек) — е экспонентін есептейді.

Floor(x) (x —сан немесе сандық өрнек) — бүтін санға жақын төмен жаққа қарай санды айналдырады.

Log(x) (x — дұрыс сан немесе өрнек) — натуралды логарифмді есептейді.

max (a,b) (a,b —сан немесе өрнек)— екі мағынаның үлкенін көрсетеді.

min(a,b) (a,b —сан немесе өрнек) — екі санның кішісін көрсетеді.

pow(x,y) — x-ті есептейді (бірінші аргументті дәрежеге көтереді)

random —0 ден 1 ге дейінгі аралықтағы  кездейсоқ санды есептейді

Math.round(x) (x — кезкелген сан немесе өрнек)

sin — синусты есептейді

Math.sin(x) (x — радиандағы бұрыш)

sqrt — квадраттық түбірді есептейді

Math.sqrt(x) (x — 0-ге тең немесе үлкен кезкелген сан немесе өрнек)

tan — тангенсті есептейді

Math.tan(x) (x — радиандағы бұрыш)

Date класы

Date()  әдісінің аргументін қолдана отырып, ағымдық күн мен уақытты көрсететін Date объектісін құрады. Date() объектісінің объекттерімен жаңа объект үшін күн мен уақыт беріледі. Date объектісі JavaScritp-те құралады және HTML-ға ұқсас болмайды.Әдетте Date объектісінің әдістері осы объектінің экземпляры арқылы шақырылады.

Мысалы:

d=new Date() //бүгінгі күн мен уақытты алу

system. write("Today is: "+d.toLocalString());

//және осы ақпаратты сүреттеу

Date  объектісін құру үшін синтаксистің келесі бес вариантының біреуін қолдауға болады. new Date();

new Date(миллисекунды) (1.01.1970  дата мен жарты күн арасындағы миллисекунд)

new Date(дата қатары) (дата қатары = аты_ай дд,

гг [чч:мм[:сс]])

new Date(жыл, ай, күн) (жыл минус 1900;

ай 0-11; күн 1-31)

new Date(жыл, ай, күн , сағат, минут, секунд)

(24-сағаттық жүйеде)

Date класының әдістері

getDate() (1 ден 30  диапазонында Date  объектісінің санын көрсетеді)

getDay() (0 [жексенбі] ден 6 [сенбі] диапазонында Date объектісінде апта күнін көрсетеді)

getHours() (0 [түн жарым] ден 23 диапазонында Date объектісінің сағатын көрсетеді)

getMinutes() (0 ден 59 диапазонда  Date объектісінің минутын көрсетеді)

getMonth() (0 [қаңтар] до 11 [желтоқсан] диапазонда Date объектісінің  айын көрсетеді)

getSeconds() (0 ден 59 аралық диапазонда Date  объектісінің секундын көрсетеді)

getTime() (Date объектісінің ішкі ұсынысын көрсетеді)

getYear() (Date  объектісінің жылын көрсетеді)

parse() (датаның қатардық көрінісін синтаксистік талдайды және оның мағынасын миллисекунд форматында көрсетеді)

setDate() (Date объектісінің күнін орнатады)

дата.setDate(ай саны) //ай саны тең 1-31

және т.б.

toLocalString() (жергілікті сағаттық поясты қолданып, Date-ті қатарға түрлендіреді)

UTC() (датаның сандық спецификациясын және уақыттың миллисекундтық форматын түрлендіреді)

 

      Window класы

 

Бұл объект терезені немесе Web-браузер кадрын ұсынады. Window  объектісінің контекстінде JavaScript коды сияқты интерпретацияланады, бұл объект JavaScript-тің барлық қажетті объекттеріне сілтеме жасауы қажет. Window объектісінің көптеген қасиеттері басқа қажетті объектілерге сілтеме болып табылады. Әдетте өзінің осы қасиеттері берілген терезеге сай объекттерге қатысты болады. Мысалы, location қасиеті берілген терезенің location объектісіне қатысты. Window басқа қасиеттері (мысалы, navigator — осы және басқа терезелерге қатысты  Netscape объектісіне сілтеме) глобальды объекттерге, ал бір-екі – тек осы терезенің өзіне қатысты болады.

JavaScript пайдаланушылық вариантында Window объектілеріне айналдыру үшін ешқандай арнайы синтаксис қажет емес және бұл объектіне қасиетіне айнымалыдай айналдыру мүмкін. Ағымдық терезеге сай Window объектісінің әдістерін функция ретінде пайдалануға болады. (мысалы, alert() терезесінің орнына alert()).

self ағымдық терезе

window ағымдық терезе

Терезедегі кадрға өту үшін келесі әдістер қолданылады:

frame[i] (немес self.frame[i])

терезе.frame[i]

Берілген кадрдың ата-аналық терезесіне өту үшін келесі варианттар қолданылаыды:

parent (немесе self.parent, window.parent)

терезе.parent (берілген кадрдың ата-аналық терезесі)

Кез келген құрамды жоғары дейгейлі браузер терезесіне назар аудармақшы болсақ, онда келесілер қолданылады:

top (немесе self.top, window.top)

Жоғары деңгейдегі жаңа терезе  Window.open() әдісімен құрылады. Пайдаланушы бұл әдісті шақырған кезде айнымалыны open()шақыру нәтижесін сақтау және бұл айнымалыны жаңа терезеге айналдыру үшін қолдану қажет.

Терезе ашу  және мәтінді динамикалық құру

open әдісі бар терезені бейнелейді немесе жаңа терезе ашады.

Терезе open([URL, [аты, [мінездемелер]]])

Егер аргумент аты сол терезенің атымен берілсе, онда сілтеме осы терезеге өтеді. URL  тапсырмасы бойынша сілтеме өткізілген терезе документ болып көрінеді. Егер URL — бос қатар болса, онда бос терезе ашылады.

 Егер атақ берілген терезеге қатысты болмаса, онда бұл аргумент жаңа терезенің атын береді. Атақты <a> және <form> тегтерінің target атрибутінің мағынасы ретінде қолданса, онда құжаттарды осы терезеге ауыстыруға болады.

 Мінездемелер — терезеде бейнеленуі қажет болған мінездемелердің тізімі. Егер бұл аргумент берілмеген болса, онда терезеде барлық мінездемелер бейнеленеді. Бұл қатарда бос орын болмауы керек.

myWindow=window.open("myFile.html")

Мінездемелердің тізімі:

open("URL","windowName","toolbar=no,scrollbars=yes,resizable=yes")

Эквиваленттік құруға yes немесе 1, немесе no-да құрылған деп логикалық параметрлер қарапайым айтылған болуы мүмкін:

toolbar=yes немесе no (немесе 1, немесе 0) – браузердің аспаптар панелі, клавиштер: "Back", "Forward" және т.б.

location —URL енгізу аймағы;

directories — клавиш сызығы "What's New", "What's Cool" және т.б.

status — төменгі жақтағы қатар жағдайы

menubar — үстінгі меню сызғышы

scrollbars — құжат бұрғылағыш жолағы

resizable — терезе өлшемінің өзгеруі

 

Басқа параметрлер:

width= пиксельде терезе ені

height= пиксельде терезе биіктігі

Мысалы:

function windowOpener() {

MyWindow=window.open("","MyWindow","menubar=yes,location,

status");

MyWindow.document.bgColor="aqua";

MyWindow.document.write("<head><title>MyWindow</title></head>");

MyWidow.document.write("<center><big><b>Hello,world!</b></big>

</center>");

}

Терезе жабылуы.

window.close() немесе self.close() — ағымдық терезені жабу. Егер бұл фрейм болса, онда барлық терезе жабылады. Терезені былай жабуға да болады:

MyWindow.close()

 

 

 

Фреймдер коллекциясы (window.frames)

 

Кейде frames объектіне сілтеме жасалғанымен, негізінде мұндай объекті жоқ. Терезедегі барлық кадлар window объектінің экземпляры болып табылады, олар window объектісінің қасиеттеріне, әдістеріне және оқиға өңдеушілеріне ие болады және қолданады. Бірақ тәжірибеде жоғары деңгей терезесінде кадрлар ұсынатын window объектілері мен браузер терезесінде кадрлар ұсынатын window объектісінің арасында бір неше ерекшеліктер бар:

 

Егер кадрлар үшін defaultstatus орнатылса, онда қалып-күй туралы хабарлама тек тышқан курсоры сол кадрда тұрса ғана пайда болады. Жоғары деңгей браузер терезенің top және parent қасиеттері жоғары деңгей терезесінің өзіне қатысты болады. Бұл қасиеттер тек кадрлар үшін шын мәнінде пайдалы. Window объектілері үшін кадр болып табылатын  Close() әдіснің пайдасы шамалы:

 

Терезе.frames[i]

Терезе.frames.lenth

Frames[i]

 

Мысал:

 

<frameset

Rows=” биіктік1, биіктік2, ...”

Cols=” ен1, ен2, ...”

> 

<frame src=”фрейм_үшін_файл_адресі” name=”фрейм_аты”>

<frame src=”фрейм_үшін_файл_адресі” name=”фрейм_аты2”>

….

</frameset>

 

Src –экранға шығарылатын URL кескін берілетін, оқу және жазу мүмкіндігі бар қатар. Үнсіздік бойынша фреймдер өлшемдері пикселъдерде. Егер соңында %тұрса, онда негізгі терезенің жалпы биіктігі немесе енінің  %-те.

 

URL фреймдерде (#) белгісі қолданылмайды. Фрейм терезесіне жүктелетін құжаттың өзі де фреймдерден тұруы мүмкін.

 

Document  класы (window.document)

 

Document класының экземпляры Window объектіснің Document өрісінде.

Шақыру: аты терезе. Document немесе жай Document (ағымдық терезе үшін)

 

Өрістер:

 

alinkcolor – HTML сәйкес параметріне қара

vlinkcolor -- тағы

anchors[i] – Anchor класының объекттер массиві. (бір-бірден контейнерге  <a>…</a> )

anchors.lenth  - бұл массив ұзындығы (RO)

applets[i] – апплеттер массиві (Java объектілерінің ) (біртіндеп контейнерге <applet> ….<l> )

applets.lenth  бұл массив ұзындығы (RO)

bgcolor – фон түсін беретін қатар

fgcolor – құжат мәтінінің түсін беретін қатар

domain – құжат түскен жерден домен аты қатары

embeds[i]  - Plug-In қосымшалар массиві (сәйкес контейнерлерге) <embed> …</embed бір бірден контейнерге> )

Plugins[i]  - ол да (синоним)

Embeds.lenth  - бұл массив ұзындығы(RO)

Plugins.lenth – ол да

Forms[i]  - Form объектлерінің массиві (бір бірден контейнерге <form> …</form> )

Referrer – пайдаланушы ағымдық құжатқа жеткен жерден URL құжаты бар қатар (RO)

Title  - контейнердің мазмұнын көрсетеді <title> …</title> (RO)

URL – URL құжаты бар қатар (RO)

 

Әдістер:

 

Document.clear() - аты w болған терезе немес фреймді тазалау

Document.close() – экранға буферден ақпарат қалдықтарын шығарады және құжатқа шығыс ағымын жабады

Document.open()  - құжатқа кіріс ағымын ашады және write(…) операторымен экранға (құжатқа) мәтін жазуға мүмкіндік туады

Document.write(мән1,мән2,...) -  құжатқа мәндер жазу

Document.writeln  - write(…)  ұқсас, бірақ келес қатарға өту символын қоюмен. Тек жазық мәтінді форматтау үшін мәні бар. Мысалы,

 

<body….

onLoad=”….”

onUnload=”….”

> 

 

денесіндегі оқиғалар өңдеушілерінің.

 

Document класның ағымдық экземпляры document деп аталады. Бұл берілген моментте экранға шығарылған сол жай ғана HTML құжат. Document объектісі  window  объектісінің  document  өрісінде сақталады.  Ағымдық терезенің document объектісіне қатынас жасағанда  (яғни , JavaScript бағдарлама орындалатын терезе) терезе сілтемесін тастап кетуге және жай document қолдануға болады.

 

Жоғарыда айтып өтілгендей, document объектісінің көмегімен құжатты «нөлден» бастауға болады.

 

Фреймдер бар болғанда window фрейм ішінде ағымдық терезеге қатысты болатынын ескеру керек.  Фреймдерді шақыру фрейм аттары арқылы жүруі мүмкін.

 

Оқиғи немесе оқиға өңдеушілері:

 

onBlur – пернетақтадан енгізу фокусын жоғалту

onClick – компонент немесе гиперсілтеме бойынша шерту

onChange – енгізуден кейін мәннің өзгеруі

onFocus – пернетақтадан енгізу фокусын алу

onLoad – құжаттық жүктелуі

onMouseOver –  тышқан гипербайланыс немесе белгі үстінде

onMouseOut –  тышқан гипербайланыс немесе белгі облысы шекарасынан шығады

onSelect –  енгізу өрісінде мәтінді ерекшелеу

onSubmit – форманы алу

onUnload – пайдаланушы құжаттан шығады

 

Мысал:

 

s=” URL”

…

<a href=”…”

onClick=”this.href=s”

onMouseOver=”window.status=ең жақсы тораптық адрес; return true”

ең жақсы тораптық адрес>

</a>

 

HTML мен салыстыру

 

<body

Background=”Bgimg.gif”

Bgcolor=”aqua”

Text=”black”

Link=”blue”

Alink=”red”

Vlink=”green”

onLoad=”оқиға өңдеушісі”

onUnload=” оқиға өңдеушісі”>

</body>

 

Background параметрі – фон қызметін атқаратын сурет. Ол кез-келген тораптық адрес бойынша болуы мүмкін.

Bgcolor – терезе фонының түсі

Text – берілген құжатта үнсіздік бойынша мәтіннің түсі

Link – таңдаулар болмаған  гиперсілтеме түсі

Alink – таңдалғаннан соң жүктеу жүріп жатқан белсенді гиперсілтеме түсі

Vlink – таңдаулар болып қойған  гиперсілтемелер түсі

onLoad – құжатты жүктейтін JavaScript коды

onUnload - құжаттан шығуға орындалатын код

 

Мысалы:

 

<body

onLoad=”document1.location=http://phys.runnet.ru>

….

</body>

 

Түс беретін барлық атрибуттар үшін мән JavaScript тілі түсінетін стандартты түс аттарының бірі, мысалы, қызы түс үшін red, жасыл түс үшін green және т.с.с., немесе алты оналтылық (RRGGBB) саннан тұратын RGB форматта болуы мүмкін. Бұл жағдайда қызыл түс FF0000,  жасыл  -  00FF00 болып ұсынылады және т.с.с. RGB –ді пайдалану – түстің аты белгісіз болғанда пайдалы, мысалы, blanchedalmond – бұл FFEBCD комбинациясы.

 

RGB форматтағы түстер:

 

Қара  000000

Зайтүн 808000

Ашық қызыл FF0000

Сирень FF00FF

Ашық жасыл 00FF00

Сия көк 800080

Ашық көк 0000FF

Ауа көк 00FFFF

Қоңыр 800000

Жасыл күлгін 008080

Жасыл 008000

Ақ FFFFFF

Тоқ көк 000080

Күлгін 808080

Сары FFFF00

 

 

Location класы (window.location)

 

Бұл URL. Location объектісі қасиеттерінің әр бірі өзімен бірге берілген объектімен сипатталатын бір немесе бір неше URL фрагменттен тұратын, оқу және жазу мүмкіндігі бар қатарды ұсынады. Жалпы форматы:

 

Protocol://hostname:port/pathname?search#hash

 

өрістер: Link  қара

Әдістер: Reload() – егер құжат өзгерген болса оны қайта жүктеу

Reload(B) – егер B бүльдік шамасы true мәніне ие болса, онда құжат өзгермесе де құжаттық қайта жүктелуі жүзеге асады

 

Позиция. Replace(URL) – ағымдық құжатты жаңа құжатпен алмастырады. (браузер сеансы протоколында жаңа позицияны пішімдемей URL мен  newURL ді )

window  объектісінің location  қасиетінде құжаттың URL-ін беретін  location класының объектісі бар. location  қасиетінің өзгеруі браузерді URL өзгерістерді оқуға мәжбүр етеді. Жаңа URL- ді жүктеу үшін location қасиетіне қатарлық мән меншіктеледі немесе location объектісі қасиеттерінің кез келгенінің бірі орнатылады. Href қасиеті кең қолданылады. Егер  window. Location объектісінің hash қасиетін жай орнатса, онда браузер жаңа якорға секіреді. Егер пайдаланушы әлдеқашан қатынас жасаған location немесе location. Href қасиетін орнатқан болса, онда браузер кэштен бұл URL- ді жүктейді немесе сервермен байланысып, бұл құжаттың өзгергенін тексереді, егер өзгерсе, оны қайта жүктейді. Location объектіснің қасиеттері әртүрлі бөліктерге жатады және келесі форматқа ие:

 

 

 

Protocol://hostname:port/pathname?search#hash

 

Hash хеш – URL бөлігі (# бастапқы белгісін қосатын) Бұл бір HTML файлдағы якор атының бөлігі

Host – URL де хост немесе порт атының комбинациясы

Hostname - URL де хост аты

Href – толық  URL

Pathname – URL-де толық атау

Port - URL-де порт

Protocol - URL-де протокол (соңғы қос нүктені қосатын)

Search - URL-де іздеу немесе сұраныс элементі (бастапқы сұрақ белгісін қосатын)

 

Link (document.link) класы

 

Location объектісінің ішкі класы, экранда гиперсілтемені немесе HTML-құжатта клиент жағынан бейненің сезімтал облысының фрагментін усынады. Бұл Location объектісінің ішкі класы, бірақ ол жаңа URL-ді автоматты жүктеуді қамтамасыз етпейтінімен ерекшеленеді. JavaScript-те гипермәтінді сілтеме өзімен Link объектін, ал сілтеменің атанған адресі -  Anchor объектін ұсынады.

Шақыру: document.links[i]

Аймақ: hash – URL хэш-бөлік, # белгі қосумен

Host – хост атының комбинациясы және URL порт нөмері

Hostname –URLдағы хост аты

Href – толық URL

Pathname –URL ға толық жол

Part –URL порт

Protocol –URL протоколы (”:” соңғы белгіні қосумен)

Search –URL-дағы сұраныс элементі (“?” бастапқы белгіні қосумен)

Target – гиперсілтеме үшін target  атрибуты

Оқиға өңдеушілері:

Onclick()

Onmouseout() – тышқавнның кетуінде гиперсілтемемен

Onmauseover() – гиперсілтемеге орнату

Мысалы: <a onMouseOut=”…”>…</a>

<map…>

<arca onMouseOver=”…”

onMouseOut=”…”

…………….

> 

</map>

 

Link объекті  onClick  қосумен <a> және </a> стандартты тектерімен құрылады. onMouseOut және onMouseOver. href  атрибуты Link-тің барлық объектілері үшін міндетті.

<a href="URL"

name="тег_якоря" Anchor объектін құрады;

target="терезе аты" көрсетілген сілтеме құжатты бейнелейтін терезе.

onClick="өңдеуші" сілтемені шерткенде шақырады.

onMouseOver="өңдеуші" тышқан курсоры сілтемеде болғанда шақырады.

onMouseOut="өңдеуші" тышқанның курсоры сілтеме сыртында болғанда шақырады.

> 

Мәтін немесе бейне

</a>

Тышқанды шерткенде пайдаланушы жақтағы бейнеге қатысты Link класының объектін <area> тегімен де құруға болады.

<map name="облыс аты"

<area share="облыс формасы"

coords=coordinates

href="URL"

target="терезе аты" көрсетілген сілтеме құжатты бейнелейтін терезе;

onClick="өңдеуші"

onMouseOut="өңдеуші"

> 

...

</map>

 

 History класы

 

URL-ға тапсырма беретін осы кезге дейін кірістірілген (RO) қатар массивінің жазылуынан қорғау. Осы тізімнің құрамы Go менюінде саналған Netscape барузерімен  URL  эквивалентті. History объектінің көмегімен пайдаланушы терезеде өзінің Forward және Back батырмаларын және басқа да басқару органдарының навигацияларымен іске асыруға болады.

Шақыру : терезе.history

Фрейм.history

History

URL  орынымен (RO) қатар массиві.

Берілгендер аймағы:

current - URL ағымдағы құжат (RO, P – тек қана қосылған қорғалған берілгендердің бұрмалануында ыңғайлы)

length – тізімдегі URL  саны

next - URL құжат тізімінде келесіні (RO,P)

previons – алдындағы үшін                                     

Әдістер:

back() - Басуға эквиваленттік Back пернелері немесе  history.go(-1) командасы

forward() – Forward үшін, эквивалентті history.go(1)

go(n) - URL –ға тізімде n позициясымен салыстырмалы өту

go(подстрока) – URL-ға өту

toString() - (P) форматтағы тізіммен қатарды HTML-ға қайтарады.

 

MimeType класы

 

браузер қолдаулары және оның Plug-In қосымшаларымен берілгендердің типін көрсетеді.

Шақыру: navigator.mimeTypes[i]

navigator.mimeTypes[“аты”]

navigator.mimeTypes.length массивіндегі mimeType  объекттер саны

Аймақ: description – (RO) типтің қысқа жазылуы

EnabledPlugin – осы типке қатысты Plugin объектіге сілтеме, немесе

Null – егер мұндай объект жоқ болса.

Name – (RO) типтің аты mime (мысалы, “text/html” немесе “text/plain”)

Suffixes – RO кеңейтілулер тізімі(мысалы, “html,htm”).

Мысалы: var show_movie=(navigator.mimeTypes[“video/mpeg”]!=null); - mPEG  файлға қатыстыларды тексеру

 

Navigator класы

 

– бір экземплерде болады.

Шақыру: терезе.navigator

Берілгендер аймағы:

AppCodeName – RO браузердің қадамдық атымен қатар

AppName – RO броузер аты

AppVersion – RO браузер версияларының қатары

mimeTypes[i] – MimeType типтері мен объекттер тізімі.

mimeTypes.length – массив ұзындығы.

plugins[i] – дәл  mimeTypes[i]-дай, бірақ тек қана Plug-In типтегі қосымшалар үшін.

plugins.length – массив ұзындығы.

userAgent – RO HTTP –сұраныс агентінің тақырыбы үшін қатар.

Әдістер:

JavaEnabled() – true, егер броузерде Java қолдауы қосылған болса.

TaintEnabled() – true, егер берілгендердің қорғалған бұрмалануы қосылған болса. 

 

 

Әдебиеттер:

1. Т.Кенцл. Форматы файлов Internet./Пер. с англ. - СПб: ПИТЕР, 1997.-320 с.
2. А.В.Фролов, Г.В. Фролов. Сервер Web своими руками. Язык HTML, приложения CGI и ISAPI, установка серверов Web для Windows. –М., ДИАЛОГ-МИФИ,1998.-288 с.
3. Дж.Мейнджер. JavaScript: основы программирования: Пер.с англ. – Киев:Издательская группа BHV, 1997.- 512 с.
4. А.Федоров. JavaScript для всех. – М.: КомпьютерПресс, 1998.-384 с.
5. С.Айзекс DynamicHTML:пер. с англ.-СПб.-BHV-Санкт-Петербург,1998.-496 с.