КЕРАМИКА - ЕҢ ЕЖЕЛГІ ӨНЕРЛЕРДІҢ БІРІ
Категориясы: Өнер
Ежелгі Мысыр керамикасы. Б.э.д. ІІ ғ.
Адамдар атам заманның өзінде-ақ саздан ыдыстар жасауды білген. Бертін келе оны су жібермейтін берік болу үшін пешке сап күйдіруді үйренген. Алғашқы заман адамдары әлгіндей қыш құмыралардың сыртына ою-өрнек салатын болған. Сүйте-сүйте адамдар сазды шарыққа салып ыдыстар жасауды үйренген. Ол үшін әбден иленген балшық дөңгелек табақшаға қойылады да, шарық шыркөбелек айналдырылады, сонда саз балшық өз-өзінен күпсіп көтеріліп құмыра кейіпке түседі. Сырт көзге, оңай көрінгенімен, керамика ептілікті, шеберлікті керек етеді.
Ежелгі Афинада құмыра жасау өнері өте айырықша дәріптелген. Қалада су, шарап сақтайтын әйгілі афина құмыраларын жасайтын жүздеген шеберханалар болған.
Ежелгі Афинаның керамикалар.
Кейін қазба орындарынан табылған ежелгі құмыралар мен олардың сынықтары қазір аса қымбатты бұйым ретінде музейлерде сақталады. Осынау қос құлақты амфоралар, қымбат иіс май құйылатын ұзын мойын құтылар, кішкентай немесе домалақ ыдыстар - арибаллалар күні бүгінге дейін ғажайып көркімен көз тартады.
Қыш табақшаларды шеберлер саздан жасап күйдіреді де, сыртына суретшілер сан қилы өрнек салады. Төменгі жағы мен ернеуіне әшекей өрнек салынады да, бүйіріне ежелгі грек мифтерінен бір көрініс бейнеленеді.
Кейбір қыш табақтардың қызыл қоңыр сыртына мөлт қара өрнектер салынады, немесе, керісінше әшекейдегі өрнектер қызыл қоңыр боп, арғы бөлегі мөлт қара боп келеді. Ежелгі Афина шеберлері пайдаланған осы бір мөлт қара бояудың құпиясы әлі күнге ашылған емес.
Керамика өнері біздің елімізде ежелден белгілі. Әсіресе, Дағыстанның Балхар селосы шеберлерінің өнері ерекше даңққа бөленген.
М.Врубель (1856-1910 жж.). "Мизгирь" Майолика.
Керамика өнеріне орыс суретшісі М. Врубель өте қызыққан. Москва түбіндегі «Абрамцево» музейінде оның көптеген қыш бұйымдары сақтаулы. Сен мына суреттен М. Врубельдің «Мизгир» деген майоликасын көріп отырсыңдар. Майолика - керамиканың ерекше бір түрі.
Керамика сәнді бұйымдар жасау өнеріне жатады.
Каменева Е. Кемпірқосақтың түсі қандай? -Алматы: Өнер, 1981. -168 б.
Жарияланған-2016-11-03 22:22:32 Қаралды-6603
КӨЗІҢ САУ БОЛСЫН ДЕСЕҢ...
Көзің - екі жанарың. Оны сақтаудың қаншалықты қажет екенін көзің ауырып, зақымданғанда немесе қиқым түскенде білерсің. Осыған орай халқымыз «Ішің ауырса - аузыңды тый, көзің ауырса - қолыңды тый» дейді.
ЕЖЕЛДЕН УАҚЫТ ҚАЛАЙ АНЫҚТАҒАН?
Бағзы замандарда қазіргідей сағаттар болмаған ғой. Бірақ уақытты біліп отыру адамдар үшін міндетті түрде қажет еді.
НҰРҒИСА ТІЛЕНДИЕВ
Нұрғиса Тілендиев (1925-1998) - «Қазақстанның халық әртісі», «Халық қаһарманы», профессор, Жетісу күй мектебінің дарынды күйші-сазгері. Нұрғиса Алматы облысында дүниеге келген. Оның әкесі күйші, анасы әнші болған.
ҚЫТЫРЛАҚ
Ун, сүт, жұмыртқа және қанттан қатты тұщы қамыр иленеді. Ол жұқалап жайылып, арнаулы кескішпен дөңгелектеліп кесіледі де қыздырылған майға ашық сары түске енгенше қуырылып пісіріледі.
БЕХИ ДУЛМА (ЖАҢҒАҚ ҚОСЫЛҒАН АЙВА)
Піскен айва жемісінің түктері алынып тасталып, ортасы дәнімен алынады да салқын сумен шайылады.
НЕЛІКТЕН ЖЕР СІЛКІНІСІ БОЛАДЫ?
Ғалымдардың айтуынша, жер қыртысы бір-бірімен байланыспаған жеті алып тақталардан тұрады.