ДҮНИЕДЕ ЕҢ ЖЫРТҚЫШ ҚАЙ АҢ?
Категориясы: Жануарлар
Біз әуелі ең ірі жыртқыштардың бірі - аң патшасы арыстанды аузыңа алғандықтан, әңгімемізді содан бастайық. Арыстанның тоя жеуі үшін жиырма килограмм ет жетіп артылады. Артылғанын шүйебөрілерге қалдырып, жататын көлеңке іздеп кетеді. Арыстанның жеген тамағы асқаннында ұзақ корытылады. Өйткені жыртқыш атаулының бәрі етті ұзақ шайнап жатпайды, жұлып алғанын жұта береді. Арыстан жиі тамақтанбайды. Екі-үш күнде бір-ақ қоректенеді. Соған қарағанда арыстан үнемі тоқ жүре бермейтін секілді. Күніге жейтіні орта есеппе он килограмға да жетпейді екен.
Жолбарыс та сирек тамақтанады. Содан ұзақ уақыт бойы қорек іздемейді. Қарны ашкан кезде қайтадан аңға шығып жатпай, тығып кеткен жемтігін тауып жейді.
Қабылан да, сілеусін де, тіпт қасқыр да сен ойлағандай соншалықты мешкей емес. Ірі жыртқыштар жайында жұрт «қаскүнем», «қаһарлы», «қан-құмар» деген сөздерді жиі айтады. Шын мәнінде, тіпті де олай емес. Жыртқыштар арасында кейде қатты шайқастар болатыны рас. Қаншама қаһарлы болса да, олардың шайқастары әлсізінің өлімімен аяқталмайды. Көбінесе жеңілген аң ырылдап, жарасын жалауға кетеді. Ал жеңгені оның соңынан ермей қалып қояды.
Егер жолбарыстар мен қара қабыландарда таңдана білетін қасиет болса, онда төбелескіш қасиетімен олардың өзін таң-тамаша қалдыра алатын жәндік те бар. Ол - кәдімгі көртышқан. Жартылай соқыр жерқазғыш, домаланған семіз көртышқан біз ойлағандай жуас емес. Егер екі көртышқанның жер асты жолдары түйісіп екеуі кездесе қалса, қанды шайқастың көкесі сонда болады. Бірі өлмей тынбайды.
Көртышқанның мешкейлігі соңдай, қасқыр да, жолбарыс та, арыстан да оның шаңына ілесе алмайды. Ол бір тәулік ішінде әр күн сайын өз салмағындай жемтік жейтін болса қайтер еді? Ойласаң, жаның түршігеді.
Көртышқан күндіз-түні бірдей тынбай жем іздеумен болады. Оның қорегі - жер құрты, личинкалар, қоңыздар. Қыстыгүні ұйықтап жатқан кесірткені көре қалса, оны да жеп қояды, Жазда жердегі құс ұяларын іздеп тауып, балапандарды да қылғытады.
Жертесердің мешкейлігі көртышқаннан да асып түседі. Оның бір тәулікке жейтін жемтігі өз салмағынан төрт есе көп.
Жарияланған-2016-09-17 11:34:17 Қаралды-7481
КҮЛКІМЕН ДЕ КІСІ ӨЛТІРУГЕ БОЛАДЫ (КАРИКАТУРА)
Жеке бір адамның, не белгілі бір топтың жағымсыз мінезін келеке қылу - карикатураның мақсаты.
«ҚОРҚЫТ АТА КІТАБЫ»
«Қорқыт ата кітабы» (ежелгі түркі тілінде - «Китаб-и дәдем Коркут ғали лисан таифа оғузан») - оғыз-қыпшақ дәуірінің жазба мұрасы. Кітаптың ғылымда он екі нұсқасы белгілі. Дрезденде 12 нұсқа толығымен және Ватиканда осы 12 нұсқаның алтауы сақталған.
ҚАСҚЫР
Қазақстанның барлық аймақтарында таралған жыртқыш аңдардың бірі - қасқыр. Дене тұрқы асыранды иттей. Қасқыр асыранды иттің арғы жабайы тегі деп есептелінеді. Топтанып тіршілік етеді, қорегін көбіне түнде аулайды.
