БҮРГЕН (ШӘҢКІШ)
Категориясы: Өсімдікті
БҮРГЕН (ШӘҢКІШ) – ҚАЛИНА ОБЫКНОВЕННАЯ
Бүрген – биіктігі 3 метрге дейін жететін бұталы өсімдік. Қабығы қызыл қоңыр, жапырақтары қарама- қарсы орналасқан, үш, бес салалы, сабақтары ұзын. Гүлдері ақ, тостағаншаларының қалақшалары да, гүл жапырақшалары да бес-бестен. Гүлдері шоғырланып, жартылай қолшатыр тәрізденіп тұрады. Ортадағы гүлдері ірірек, шеткі гүлдері майдалау, олардың гүл тәжі қоңырау сықылды. Мамыр-маусым айларында гүлдейді, жемісі тамыз-қыркүйек айларында піседі.
Бүрген орманның арасында, өзендердің жағаларында, ылғалды жерлерде өседі. Дәрілік мақсатқа өсімдіктің қабығын, жемісін, гүлін жинайды. Оның құрамында вибурнин гликозиді, валериан, сірке, құмырсқа, аскорбин қышқылдары, илік және ащы заттар, К витамииі, қант бар. Өсімдіктің қабығынан жасалған дәрілердің жатырдың бұлшық еттерінің күшін арттырып, қан тамырларын жиырылдыратын, денедегі ауырған жерлерді басатын, микробтарды жоятын, қан тоқтататын қасиеттері бар. Осыған байланысты бүргеннің қабығы жөтелді, демікпені басу үшін және дененің әр жерінен кеткен қанды тоқтату үшін қолданылады. Оның қабығынан жасалған дәрілерді дене қызуын басу үшін де пайдаланады. Өсімдік жемістерінің жүректің бұлшық еттерінің күшін арттыратын, несеп және өт айдайтын, қабынуға қарсы әсер ететін қасиеттері бар. Жемістеріи тер шығаратын, құстыраткн, іш жүргізетін дәрі есебінде және асқазанға жара түскенде, асқазан қышқылы кемігенде емдеуге қолданады. Жемістерін балмен қосып қайнатып, жоғарғы тыныс жолдары мен өкпе қабынғанда, деміккенде, іш өткенде, бауыр ауырғанда, дене сарғайғанда, дауыс қарлыққанда пайдаланады. Бүргеннің гүлдеп тұрған бұтақтарының қайнатындысын қақырық түсіретіи дәрі ретінде де пайдаланады.
Дәріні дайындау және қолдану тәсілі. Бүрген қабығының 10 грамын 1 стакан қайнап тұрған суға салып 2 сағат тұндырады да, 1 ас қасықтан 3 рет ішеді. Оның ас қасық жемісін 1 стакан қайнап тұрған суға салып сағат тұндырады да, 2 ас қасықтан күніне 3-4 рет ішеді.
Жарияланған-2016-07-12 16:36:32 Қаралды-5063
АТ САЙЫСЫ
Қазақ халқында Ат сайысына жататын бәйге, ат омарластыру, аударыспақ, жорға жарыс, көкпар, күміс алу, қыз қуу, қыз жарыс, сайысу т.б. ойындар бар.
ГАЛЛЕЙ КОМЕТАСЫ
ГАЛЛЕЙ КОМЕТАСЫ - эллипстік орбитасы тұңғыш рет есептеліп шығарылған және оның Күнге қайтып оралатын уақыты анықталған жарық комета.
КІЛЕГЕЙ ҚОСЫЛҒАМ КҮРІШ
Күріш күрмегінен тазарты лып, жуылады. Сөйтіп әуелі суға салып шала, содан соң сүт қосып, әбден пісіріледі.
КҮРЕҢОТ - НЕРВ ЖҮЙЕСІН ТЫНЫШТАНДЫРАДЫ
Күреңот – биіктігі 2 метрге дейін жететін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік.
ӘЛЕМДЕГІ ЕҢ ЖЫЛДАМ ҚҰСТАР
Құстар - жердің ең жылдам тіршілік иелері, өйткені жануарлар әлемінің құрлық немесе суда жүзетін құстарының бірде-бір өкілі олармен жылдамдығымен салыстыра алмайды.