ДЫБЫС ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЛАСТАУЫ МҮМКІН БЕ?
Категориясы: Денсаулық
Біздің әлем жанды да, жансыз да табиғат тудыратын дыбыстарға толы. Табиғи дыбыстар адамдарда әртүрлі сезімдерді тудырады. Осылайша, найзағайдың күркіреуі немесе жабайы теңіз элементтерінің гуілдері қорқынышты тудыруы мүмкін, бірақ орманның шуы, шөптердің сыбдыры немесе толқындардың жағаға үздіксіз домалауы бізге қуанышты көңіл-күй немесе жарқын тыныштық береді.
Тірі табиғаттан тыс пайда болған дыбыстар да бізден жауап береді. Адам техниканың көмегімен табиғатты бағындыра бастағаннан бері дыбыстар өзіндік ерекшелігімен де, күшімен де өзгеріп, бүкіл әлемге тез тарала бастады. Бүгінгі таңда шудың көптеген салаларда күшті болғаны сонша, оның әсері қоршаған ортаның өзгеруіне әкеледі. Дыбыс қысымы тіпті заттардың дірілдеуіне әкелуі мүмкін; мысалы, ұшатын ұшақ гүрілдегенде, терезе әйнегі сықырлайды.
Шудың ластануы адам өміріндегі мәселелердің біріне айналды. Шу әсіресе ауру адамдар үшін қауіпті. Олардың көпшілігі тіпті кішкене сыбдырда оянады және үлкен қалада мүлдем ұйықтай алмайды.
Адам үздіксіз шуға мерзімді және қайталанатын шуға қарағанда басқаша әрекет етеді. Кейбір адамдар шуды қабылдауда күңгірттік сезінеді. Бірақ ғалымдар шуға дағдылану мүмкін еместігін дәлелдеді: біз оған ренжімеуді үйренсек те, ол бәрібір бізге зиянын тигізеді. Біз үшін ғана емес, кіші інілеріміз үшін де.
Биологтар, мысалы, балықтардың үндемейтінін жақында ғана білді. Олар бір-біріне адамның есту шегінен тыс сигналдар жібереді. Ультрадыбыстық жарқанаттар мен дельфиндердің бағдарлануына көмектеседі.
Иттер мен мысықтар да дыбыс сигналдарын біздің естуімізден тыс қабылдайды. Жануарлар шудан қатты зардап шегеді. Ұшақтардың үнемі шуынан құстардың жаппай қырылуының белгілі жағдайлары бар. Олардың дыбыстық бумы кейде қорғалмаған жұмыртқалардың қабығын бұзады.
Жарияланған-2024-04-25 14:11:23 Қаралды-170
АТУ ҚАРУЫ
Қазақ халқының ату қаруы жақ (садақ) деп аталған Жақтар әр түрлі материалдар (ағаш, тарамыс, мүйіз, сүйек, тері, қайыңның тозы) пайдаланған бірнеше бөліктерден құралған. Жақтың жеке жасалып, атуға арналған бөлшегі - оқ.
ДӘПТЕР НЕГЕ ДӘПТЕР ДЕП АТАЛАДЫ?
Бір кезде «еріп кететін дәптерге» ешкім де таңданбайтын.
ҮҢГІР ТАНУ ТАРИХЫНДА ЕҢ ІРІ ЖАҢАЛЫҚ
Спелеология тарихындағы ең ірі жаңалық 1940 жылы ашылды. Бұл - Франциядағы әйгілі Ласко үңгірі болатын. Мұндағы суреттердің молдығы да, көнелігі де Альтамира үңгірінен әлде қайда басым еді.
БЕСШАТЫР ЕСКЕРТКІШІ
Бесшатыр - көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіштерінің бірі. Ол Жетісу өңіріндегі Желшағыр тауының бөктерінде орналасқан. Бесшатыр қорымының құрамында 31 оба бар. Бұл ескерткіш б.з.б. VI -V ғасырларға жатады.
КІЛЕГЕЙ ҚОСЫЛҒАМ КҮРІШ
Күріш күрмегінен тазарты лып, жуылады. Сөйтіп әуелі суға салып шала, содан соң сүт қосып, әбден пісіріледі.