ЛУБОК ДЕГЕН НЕ?
Категориясы: Өнер
Ерте-ертеде, темір жол да, автомобиль де жоқ кезде, Русьтің айдау қара жолдарында бір селодан екінші селоға ілбіп келе жатқан офенилер - тасушылар кездесетін. Оларды жұрт ағаштардың кепкен өзегінен жасалған қорапшаларға сап, әр алуан бұйымдар, лубоктан жасалған әдемі суреттер тасып жүретіндіктен корабейниктер («қорап көтергендер») деп те атайтын. Луб - ағаш өзегінің ішкі жағы.
Мұндай суреттер Россияда алғаш рет XVII ғасырда тарады. Беймәлім суретшілер оларды тақтайшаларға ойып, қағазға көшіріп, қолдан бояйтын. Осы бір әрі ойлы, әрі көңілді шығармалар шаруалар лашықтарының ең басты ажары болып табылатын.
Әуелі ондай туындылар библия аңыздарын, халық мысалдары мен жырларын бейнеледі. Кейін XVIII ғасырда халық тұрмысын, шаруалардың ауыр еңбегін көрсететін шығармалар туа бастады. Ара-тұра қаланың сылқым сері әйелдері мен еркектерін әжуалайтын әзіл суреттер де ұшырасатын. Ондайда бірер шумақ қалжың өлеңдер қоса жазылатын.
Кейбір лубоктар халық сүйіспеншілігіне бөленді. Мәселен, I Петр заманында туған «Тышқандардың мысықты жерлеуі» деген сурет ондаған жылдар бойы қолдан қолға өтіп келді.
1812 жылғы Отан соғысы тұсында орыс жауынгерлерінің ерлігін бейнелейтін лубоктар көптеп туды.
Лубоктар тез өтетін. Өйткені, ол кезде газет жоқтын; халық елде болып жатқан жаңалықтарды негізінен осы бір көңілді суреттер арқылы біліп отыратын.
Жарияланған-2016-11-16 18:18:27 Қаралды-2629
ТІКЕН ЖИДЕДЕН (ТОШАЛА) НЕ ІСТЕУГЕ БОЛАДЫ?
Тошала шілде-тамызда піседі. Тошаланы тұқымымен, өркен кесінділермен, өркенді сулатып топыраққа тигізіп, шетін ылғал топырақпен көміп қою жолымен көбейтіледі.
ЖАГАЛТАЙ
Жағалтай көгершіннен сәл-ақ үлкен. Дене тұрқы - 35 см, салмағы 170-350 г. Жағалтай аталу себебі - сырт түсі қара жағал болып келеді. Жағалтайдың ту сырты қара қоңыр, бауыры ашықтау, сары жолақ тартып, сағал-сағал болып тұрады.
ГРАВЮРА ҚАЛАЙ ЖАСАЛАДЫ?
Гравюра - бетін белгілі бір өрнек салынған ағаш тақтайдан көшірілген бедер сурет. «graver» - французша бірдеңені ою, нақыштау деген сөз.