БАЙҚАЛ ЖӘНЕ ҚАРАТАУ ТОМАҒА ШӨБІ
Категориясы: Өсімдікті
БАЙҚАЛ ЖӘНЕ ҚАРАТАУ ТОМАҒА ШӨБІ – ШЛЕМНИК БАЙКАЛЬСКИЙ И КАРАТАУСКИЙ
Байкал томаға шөбі – биіктігі 35 сантиметрге жуық, көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Тамыры ұзын әрі жуан, етті. Сабақтарының төменгі жағы қызғылт түсті, төрт қырлы, бұтақтары көп. Жапырақтары қарама-қарсы орналасқан, сағақтары қысқа немесе отырмалы, жұмыртқа тәрізді сопақша келген, шеттері бүтін. Гүлдері қос ерінді, көкшіл түсті, сабақтарының жоғарғы жағында бір жағына қарай қисайып, шоғырланып тұрады. Гүл тостағаншасының түктері бар. Маусым-тамыз айларында гүлдейді, жемісі тамыз айында піседі, ол дөңгелектеу келген қара түсті төрт жаңғақшадан тұрады. Тау етектерінде, тастақты беткейлерде, далалы аймақтарда, төбелердің баурайында, құмды жерлерде өседі. Дәрі жасау үшін өсімдіктің тамыр сабағы және тамыры пайдаланылады. Құрамында байкалин, байкелеин, скутелярин, вагонин, илік заттар, смола бар.
Байкал және Қаратау томаға шөбінен жасалған дәрілердің қан тамырларын кеңейтетін, қан қысымын төмендететін, нерв жүйесін тыныштандыратын, жүрек бұлшық еттерінің күшін көбейтіп, соғуын қалыпқа келтіретін, ішектің қабырғаларындағы бұлшық еттердің тырысып қалғанын жазатын қасиеттері бар. Осыған байланысты томаға шөп гипертония ауруын емдеу үшін, сонымен қатар нерв жүйесі қажығанда, ұйқы қашқанда қолданылады. Қояншық ауруын және ревматизмге байланысты ми тамырларының, жүрек бұлшық еттерінің қабынуын емдейді. Жөтел басатын қасиетіне байланысты өкпе және бронх қабынғанда, көкжөтелге қарсы қолданылады. Нерв жүйесін тыныштандыратын әсері жөнінен аты аталған томаға шөптер дәрілік шүйгіншөптен әлдеқайда күшті.
Дәріні дайындау және қолдану тәсілі. Өсімдіктің тамыр сабағының 25 грамын 100 мл спиртке салып 8-10 күн тұндырады да, 25 тамшыдан күніне 3 рет тамақтан жарты сағат бұрын ішеді.
Жарияланған-2016-07-13 15:14:55 Қаралды-3609
ҚАЙМАҚ КЕМЕСЕ КІЛЕГЕЙ ҚҰЙЫЛЫП, ЖАҢҒАҚ ҚОСЫЛҒАН ҚАРА АЛХОРЫ
Мұқият жуылған қара алхорының үстіне су құйылып, қайнағанша қыздырылады да содан соң 1,0-1,5 сағат бөктіріп қойылады. Бұдан кейін қара алхорының сүйектері алынады.
ҚҰРМА САМБУГЫ
Жуылып, 4-8 бөлікке бөлінген құрма сүйектері алынып тасталып, үстіне аздаған су құйылады да 10-12 минут бойы қайнатылады.
ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕР МЕН ЖАҢҒАҚТАН ЖАСАЛҒАН ДОМАЛАҚТАР
Тазартылып, қуырылған грек жаңғағы, жуылған жүзім (сүйегінен ажыратылған) және курага ет тартқыштың тар көзді пышағынан екі рет өткізіліп, мұқият араластырылады.
АЛТЫНБЕК ТАПҚАН АЛЫП САҢЫРАУҚҰЛАҚ
2009 жылы шілде айында Қазақстанның халық артісі, әрі сазгер Алтынбек Қоразбаев Алматы облысы Райымбек ауданына қарасты Шалкөде жайлауын аралап жүріп алып саңырауқұлақ тауып алады.
БАЛЫҚШЫ ТҰЙҒЫН
Балықшы тұйғын - қарағайлы орманның қарақшысы атанған батыл әрі жыртқыш құс. Ұясын биік кәрі ағаштың бұтақтарының діңге жақын жеріне салады. Сондықтан оны табу өте қиын. Ұясының ішіне жіңішке бұтақтарды төсейді.