Жоспар.

Кіріспе.

1. CorelDRAW 10 менюі.
2. Макеттеу.
3. Объектінің пішінін өзгерту.
4. Объектілердің операциялары.
5. Контурлар және толтырылулар.
6. Мәтінмен жұмыс.
7. Эффектілерді қолдану.

Қорытынды.

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

 

КІРІСПЕ

CorelDRAW жұмысының басы

CorelDraw бағдарламасын іске қосқаннан кейін экранға Welcome to CorelDRAW (Добро пожаловать в CorelDRAW): сұхбаттасу терезесі шығады:

 

Сурет. 1 «Добро пожаловать в CorelDraw» сұхбаттасу терезесі

 

  Аталған сұхбаттасу терезесінің көмегімен жиі қолданылатын құжатты ашатын және құратын командаларды ашуға, сонымен қатар анықтамаларды алуға болады. Егер Show this Welcome Screen at startup (Отображать это в следующий раз), белгісін алып тастасақ, онда бағдарламаны жүктеген сайын осы сұхбаттасу терезесі шықпайтын болады.

CorelDRAW жұмыс жасау аймағы

  CorelDRAW бағдарламасының интерфейсі қолданушыға жақсы таныс Microsoft Office бағдарламасының негізіндегі стандартты компоненттер негізінде құрылған. Бағдарламаны іске қосқаннан кейін экранның бетіне төмендегі сруте шығады. Ол 2 суретте көрсетілген. 

  

CorelDRAW интерфейсі келесі элементтерден тұрады:

Жұмыс өрісі — қолданушы жұмыс жасайтын барлық объектілер көрсетіледі. CorelDRAW бағдарламасында атап өтетін жағдай біррнеше құжатпен бір уақытта Window (Окно) терезесінің көмегімен жұмыс жасауға болады. Жұмыс жасау аймағы жұмыс столынан және қағаздың бетінен тұрады. Объектілер  жұмыс жасау аймағының кез-келген бөлігінде орналаса алады, бірақ баспаға шығару кезінде тек қана беттің шекарасын ғана шығара алады.;

Баспа беті — беттің шекарасын көрсетеді, осы шекараның аймағында қолданушы барлық жұмысты жасауға тиісті, баспаға шығару кезінде осы көрсетілген бет қана шығады;

Терезенің атауы — ағымдағы құжаттың ашуын сипаттайды;

Менюлер жолы (Menu Bar) —CorelDRAW менюін құрайды;

Стандартты құрал-саймандар панелі (Standard) — менюлер пунктінен жиі қолданылатын пункттерді сиаепттайды;

Құрал-саймандар панелі (Toolbox) — объектілерді құру үшін және эффектілерді қолдану үшін сипатталатын негізгі құрал-саймандар панелі;

Қасиеттер панелі (Property Bar) — бұл панельде ағымдағы бейненің параметрлерін сипаттайды;

Бетпен басқару— ағымдағы редакторланып жатқан құжат бетінің тез ашылу навигациясының тобы;

Сызғыштар — курсор мен объектінің позициясын нақты анықтау үшін берілген тігінен және көлденеңінен берілген сызғыштар;

Жылжыту жолағы — қолданушының жұмыс аймағын көрсететін жылжыту үшін қолданылады;

Түстер палитрасы  — үнсіздік бойынша жұмыс аймағының оң жағында түстер палитрасы жинақталады;

Жағдайлар жолы (Status Bar) — маустың бағыттауышын көрсететін қалыптың ақпаратын және басқа да ақпаратты береді.

 

CorelDRAW 10 менюі

Менюлер жолы келесі командалардан тұрады:

Файл (File) — құжаттарды басқару командаларынан тұрады және сонымен қатар құжатты құру және ашу, сақтау сияқты командаларды орындайдын меню болып табылады; Жөндеу (Edit) — объектілермен нақты жұмыс жасауды қалыптастыратын командалар менюі боылп табылады;

Түр  (View) — құжаттың түрін анықтайтын командалар жиынтығынан тұрады;

Макет (Layout) — беттің параметрін реттейтін таңдаулар бөлімі орналасқан, сонымен қатар бетті жою және қою  командалары жианқталған;

Реттеу (Arrange) — объектілермен әртүрлі операцияларды орындау командаларынан тұрады;

Эффекттілер (Effects) — арнайы эффектілердің жиынтығынан тұрады;

Растрлық кескін (Bitmap) — осы менюде растрлық бейнемен жұмыс жасайтын командалар тізімі жинақталған;

Мәтін (Text) — аталған меню сұхбаттасу терезесіне мүмкіндік алуды қамтамасыз етеді және мәтінмен басқару командаларына мүмкіндік береді;

Сервис (Tools) — бағдарламаның параметрлерін реттеу үшін  командаларды жинақтауға арналған.;

Терезелер (Window) — ашылған құжаттар терезесінің кескінделуін басқару үшін сипатталады;

Анықтама (Help) — CorelDRAW анықтамалар жүйесін ашуға көмектеседі.

CorelDRAW бағдарламалық пакетінде қолданушының өзі талап ететіндей етіп реттеуге байланысты орындауға болады.

Құрал-саймандар панелі

Құрал-саймандар панелі
CorelDRAW негізгі құрал-саймандарының бірін құрады. Осы терезенің көмегімен объектіні редакторлауға және суретті салуға болады (3 сурет).

   

Сурет 3. CorelDRAW құрал-саймандар палитрасы

Кейбір құрал-саймандар палитрасы көрінбей тұр. Оларды таңдау үшін маустың көмегімен пиктограммаға алып келіп сол жерден қажет батырманы тауып алып,  басып отыру керек. Шамалы уақыт өткеннен кейін оның ашылатын менюі пайда болады. Сол жерден ашылған менюдің ішінен біреуін таңдап аламыз. Құрал-саймандар батырмасының бұрышында үш бұрышты пішіндегі қара көрсеткіш бейнелегне. Төменде
CorelDRAW барлық құрал-саймандары мен олардың сипаттамалары келтірілген (1 кестені қараңыз).

Кесте 1.

 

CorelDRAW негізгі құрал-саймандары

 

	Объектіні масштабтау және айналдыру, жылжыту, белгілеуде қолданылады
	Векторлық объектінің пішінін өзгерту үшін қолданылады
	Кез-келген жерде тұйықталған контурды біріктіру үшін қолданылады
	Қисықты бөлігін өшіру үшін қолданылады
	Объектіні айналдыру және масштабтауда ерікті тарнсформация үшін қолданылады
	Құжатты кескіндегенде масштабты өзгерту үшін қолданылады
	Маустың көмегімен бейнені жылжыту үшін қолданылады
	Маустың көмегімен кез-келген сызықты салу үшін қолданылады
	Бұрыштық нүктелер арқылы  контурды құру үшін қолданылады
	Каллиграфиялық хаттарды реттейтін сызықты салу қалыңдығын алу үшін қолданылады
	Өлшемді сызықты салу үшін қолданылады
	Қосатын сызықты салуға мүмкіндік береді
	Төртбұрышты салады
	Эллипсті салады
	Көпбұрышты салуға көмектеседі, олардың бұрыштарын қасиеттер терезесінен беруге болады
	Спиральды салады. Олардың бұтақтарының типі қсаиеттер панелінде беріледі
	Торлық төртбұрышты салады.
	Қорлық фигураларды салуға мүмкіндік береді. Осы жерден фигураны таңдау арнайы  батырмасының көмегімен іске асады. Ол қасиеттер терезесінде орналасқан.
	Фигуралық көрсеткіштерді салуға мүмкіндік береді. Фигураларды таңдау   батырмасының көмегімен беріледі.
	Блок-кестені құру кезінде  фигураларды салу үшін  қолданылады. Фигураларды таңдау   батырмасының көмегімен іске асады
	Жұлдызшаларды әртүрлі пішінде салу үшін қолданылады. Ол үшін   батырмасы қолданылады
	Ілінулерді салу үшін қолданылады. Оларды  таңдау  батырмасының көмегімен іске асады
	Мәтінді редакторлау үшін және оны енгізу үшін қолданылады
	Қиысылсу эффектісін құру үшін қолданылады
	Контурлау эффектісін құрады
	Объектіні шектеу эффектісін құру үшін қолданылады
	Объектіні бүгу эффектісін арттыру үшін қолданылады
	Объектінің көлемін үлкейту үшін қолданылады
	Көлеңкенің эффектісін беретін қасиет болып
	Ашықтықты беру үшін қолданылады. Ашықтықтың қасиетін қасиеттер панелінен беруге болады
	Бейнеден үлгі ретінде түсті алуғы қызмет етеді
	Тұйықталған объетінің түсімен толтыруға арналған.
	Outline (Контур) панелін шақыру үшін қолданылады
	Fill (Заливка) панелін шақыру үшін қолданылады
I	Интерактивті градиентті толтыруды құру үшін қолданылады
	Күрделі градиенттік толтыруды реттелген торда жасау үшін қолданылады

 

 

Қасиеттер панелі

Қасиеттер панелінде ағымдағы құрал-сайманның параметрі келтіріледі. Егер құрал-саймандар панелінде 

батырмасы басылған болса, онда бір немесе басқа объеуктінің таңдалып тұрғанын білдіреді. Ал қасиеттер бетінде оның әртүрлі пішіні көрсетіледі. Одан басқа аталған панельде объектінің бағыттауышқа қарай орналасқан батырмасы көрсетіледі (Сурет. 3)

     

Сурет.3. Үнсіздік бойынша орналасқан қасиеттер панелінің параметрлері

Кейбір параметрлерді өзгерту үшін қасиеттер терезесінен арнайы мән немесе батырмасы болуы керек.

Белгіленген объектінің көлемін беру үшін оның нақты.   батырмасы арқылы қалыпын беру керек, өлшемін 

 сонымен қатар айналу бұрышын   беру керек.   батырмасының көмегімен объектіні тігінен және көлденеңінен орналастыруға болады. Ашылатын тізімнің ішінен 

 объектінің контурының қалыңдығын беру керек..  батырмасы белгіленген объектінің алдыңғы немесе артқы ретте тұруын көрсетеді.

Қасиеттер панелі объектілердің параметрлерін басқару үшін және жұмысты жеңілдету үшін қажетті құрал болып табылады.

 

CorelDRAW  бейнені көрсету режимі

CorelDRAW – да бейнені көрсету төмендегі көрсетілген 5 режимнің біреуінде болуы мүмкін:

1. Simple Wireframe (Простой сеточный каркас) — экранға тек қана объектінің кейіпін ғана шығарады, контурдың түсі, қалыңдығы көрсетілмейді. Растрлық бейнеден тек қана монохрамдық бейне ғана шығарылады. Көрсетілген режим қарапайым компьютерлерде қолданылуы мүмкін;

2. Wireframe (Сеточный каркас) — нақыты арбистарды шығару үшін қолданылатын режим болып табылады. Бірақ толтырулар немесе олардың қалыңдығы оның түсіне әсер етеді. Көрсетілген режим объектілердің арбистарын редакторлау үшін және жұмыстың жылдамдығын арттыру үшін қолданылады;

3. Draft (Низкое) — бейнелеген бейненің түсінің жылдамдығын арттыру үшін қолданылады. Ал растрлық бейнедегі түстер тек толық толтырылған түске айналады;

4. Normal (Нормальный) — барлық толтыруларды, эффектілерді және растрлық бейнелерді  көрсетеді. Осы режим негізгі режимдердің бірі болып табылады;

5. Enchanced View (Расширенный вид) — экрандағы анықталған сапаны береді. Көрсетілген режим оперативтік жадының көлеміне ерекше әсер етеді.

Режимдерді ауыстыру үшін
View (Вид) менюінің командасын таңдау қажет (Сурет.4).

Сурет. 4. Режимді ауыстыратын View (Вид) менюі

 

  МАКЕТТЕУ

Жаңа құжатты құру

CorelDRAW бағдарламасында жаңа құжатты қалыпты құру үшін әртүрлі құжаттар үшін макеттеуді орындаған ыңғайлы болады, демек беттің немесе парақтың параметрін беттің орналасу деңгейін беріп алу қажет болады.

Жаңа құжатты құру үшін CorelDRAW – да автоматты түрде А4 (210x297 мм) форматы таңдалады. Егер басқа форматты қолджану керек болса, онда форматтар тізімінен басқа формат таңдалады. Немесе қолмен форматтың өлшемін беруге болады. Ол Қасиеттер палитрасында орналасқан.

Нақыты реттеуді орнату үшін келесі командаларды орындаған ретті болады: Tools (Сервис)/ Options (Опции), осы командаларды басқаннан кейін сұхбаттасу терезесінен Document (Документ)/
Page (Страница) пукнтін таңдау керек. Оның 4 ішкі пункті бар:

• Size (Размер) — аталған пунктті таңдағаннан кейін беттің параметрін өзгертуге мүмкіндік ашылады. Алдын-ала көру терезесінде енгізілген өзгерістер көрсетіледі;

• Layout (Макет) — бұл пунктінің көмегімен Layout (Макет) таңдауға болады. Оның ішінен алты шаблонның біреуін таңдауға болады: Full Page (Целая страница), Book (Книга),
Booklet (Буклет), Tent Card (Открытка}, Side-Fold Card
(Карточка с боковым сгибом) және Тор Fold Card (Карточка с
верхним сгибом). Макеттің өзгерісі алдын-ала көру терезесінде көрсетіледі. Facing Page (Зеркальные страницы) белгісі екі жақты мөрді сипаттау үшін көрсетіледі. Start on (Начать с)
белгісі беттің тақ немес жұптығын көрсетеді;

•  Label (Наклейки) — компакт-дискілер үшін 800 ден астам стандартты түстерді қоюға болады.

•  Background (Фон) — аталған пункт бетке фонды таңдауға көмектеседі. Ауыстырғыштың көмегімен сұхбаттасу терезесінің жоғарғы жағындағы бөлікте орналасқан үш нұсқаны таңдауға болады: No Background (Нет фона), Solid
(Сплошной) және Bitmap (Изображение). Ауыстырғышты Solid (Сплошной) таңдау кезінде беттің фондық түсін беруге болады, ал басқа жағынан қарағанда Вitтар -(Изо-
бражение) ауыстырғышы растрлық бейненің фоны ретінде қалыптаса алады. Print and Export
Background (Печатать и экспортировать фон) белгісі фонды баспаға шығаруға және экспорттауға болады. Егер аталған белгі алынып тасталса, онда экрнада фон көрсетіледі, бірақ баспаға немесе экспорттау кезінде көрінбей тұрады.

Құжатты қалыптастыру кезінде өлшеудің бірлігін алып алу қажет болады және сызғышпен өлшеп алу керек болып отырады. Өлшеудің бірлігін таңдау үшін ашылатын Units (Единицы измерения), тізімін алу керек. Ол қасиеттер панельінде орналасқан. Өлшеудің бірлігін өзгерту сызғыштың шкаласына әсер етеді.

0bject Manager (Диспетчер объектов) қолдану

Күрделі құжаттармен жұмыс жасау үшін әрі ыңғайлы болу үшін Object Manager (Диспетчер объ-
ектов),  навигазиясын қолдануға болады. Осы навигацияның көмегімен құжат бетіндегі барлық өзгеріті байқап отыруға болады. 

Сурет. 5. Object Manager (Диспетчер объектов) қолдану

 

Object Manager (Диспетчер объектов) осы белгіні қолдану арқылы қабықтар деңгейінде объектінің орналасу бағытын өзгеріс бетіне маустың көмегімен алып шығу арқылы өзгертуге болады. Сол сияқты кез-келген объектіні белгілеуге, оған өзгеріс енгізуге болады.

Осы аталған бетті ашу үшін  келесі командаларды таңдау керек: Window (Окно)/ Dockers (Свитки)/ Оbject Manager (Диспетчер
объектов).

Object Manager (Диспетчер объектов),
-мен белгіленген объект жұмыс аймағында автоматты түрде белгіленеді. Үнсіздік бойынша терезедегі әрбір қабық Layer (Слой)  жазбасымен аталып, ретті нөмірмен белгіленуі мүмкін. Оның атауын қолданушы өзі өзгертуі мүмкін. Қабықтың атауын өзгерту үшін оны атауының үстінен екі рет шерту арқылы жаңа атты беруге болады.

Қабықтың қасында орналасқан көздің бейнесі осы қабықтағы барлық объектілерді өшіру немесе белсенді қылмау үшін қолданылады. Объектілер бұл жағдайда сақалады, бірақ көрінбей тұрады. Объектерді қайтадан іске қосу үшін осы атауды екі рет қайтадан шерту арқылы іске қосуға болады. Принтердің белгісі қабықта орналасқан барлық объектілерді баспаға шығаруға немесе шығармауға мүмкіндік береді.
Қарындаш белгісі қабықта орналасқан объектілерді редакторлаудан сақтайды, немесе оларды редакторлауға мүмкіндік береді.

Объектілердің орналасу иерархиясы келесі топтастыру бойынша іске асады: басында бет бойынша (Page), сосын қабықтар бойынша (Layer) , артынан қабықтардың шегі бойынша ретімен жасалады. Арнайы беттік-шаблон (Master-Page) құжат бетінің барлық жерінде болатын объектілер үшін орналастырылады. Беттік-шаблондарда бағыттауыштар (Guides), торлар (Grid) және жұмыс столы  (Desktop) көрсетіледі.

Белгі келесі басқару элементтерінің мазмұнын құрады, олардың көмегімен құжаттағы ақпараттың көлемін анықтау үшін, сонымен қатар құжатты редакторлау үшін орнындалады: олнять
 редактирование документа: 

 Object Properties (Показать свойства объекта) — объектінің атымен бірге түс туралы, толтырулар туралы, және контурдың қалыңдығы туралы ақпаратты шығарады;

 Edit Across Layer (Редактирование через слои) — кез-келген қабықта орналасқан объектіні редакторлауға көмектеседі. Аталған опцияны жауып тастау арқылы белгіленіп тұрған қабықтағы ғана объектіні редакторлауға болатынын ескертеміз;

 Layer Manager (Диспетчер слоев) — аталған режимді тек қана көрсетіліп тұрған қабықта ғана қолдана аламыз; 

 New Layer (Новый слой) — жаңа бос қабықты құрады. Осыған байланысты жаңа қабық алдыңғы қабықтың үстінен барып жазылады, оны тек қана маусты жылжытудың көмегімен өзгерте аламыз;

 New Master Layer (Новый шаблон слоя) — бет-шаблонын құрады; 

  Delete (Удалить) — белгіленген немесе белгіленген объектілер тобын жояды.

Объектіні бір қабықтан екінші қабыққа жылжыту немесе көшіру үшін менюлер жүйесіндегі командалар арқылы орындауға болады:
Object Manager (Диспетчер объектов): Move To Layer (
Переместить на слой) және Сору То Layer (Копировать на слой). Осы командаларды таңдағаннан кейін қабықтардың терезесінде белгіленген объект жылжытылуға тиісті.

Әр қабыққа әр түрлі түс сәйкес келеді. Олардың арбистар келесі режимдерде көрсетіледі: Wireframe (Каркас) және
 Simple Wireframe (Упрощенный каркас). Осы режимдердің көмегімен қабыққа бағытталған объектілердің визуальдылығын көруге болады. Қабықтың түсін таңдау үшін сонымен қатар басқа да параметрлерді орнатуға болады. Нәтижесінде қасиеттерді сипаттайтын диалогтық терезе пайда болады
 (6 суретті қараңыз). Қасиеттер командасын таңдағаннан кейін ОК батырмасын басу керек. 

  

Сурет. 6. Қабықтың қасиетін шығаратын сұхбаттасу терезесі

Объектіні түзеу және байланыстыру

CoralDraw бағдарламалық пакеті құжаттың макеті үшін өте ыңғайлы құрал бойып табылады. Осы бағдарламалық пакеттің көмегімен объектіні түзетуге және оны байланыстыруға болады. Объектінің нақтылы орналасуын бетте көрсету үшін CorelDRAW түзетудің келесі құралын ұсынады:
 

Snaр To Grid (Привязать к сетке)

Түзетудің режимін іске қосу үшін келесі батырманы басса жеткілікті болады. 

Ол қасиеттер терезесінде орналасқан немесе келесі командаларды орындау арқылы шақыруға болады: View (Вид)/ Snap To Grid (Привязать к
сетке). Тордың параметрлерін келесі сұхбаттасу терезесінде шығаруға болады:
Option (Опции), Document ( Документ)/ Grid (Сетка) таңдауға болады  
(7 суретті қараңыз).

Сурет.7. Торды реттейтін сұхбаттасу терезесі.

 

Торды реттеу сұхбаттасу терезесі келесі таңдаулардан тұрады:

• Frequency (Частота) — тігінен және көлденеңінен өлшеудің бірлігі үшін сызықтың торын орнатады;
• Spacing (Интервал) — тігінен және көлденеңінен бірдей аралықта тордың қадамын береді;

• Show Grid (Отображение сетки) — торды көрінетін қылып жасайды. Онда нәтижеге жету үшін Object Manager (Диспетчер объектов) белгісін бассақ жеткілікті болады;
• Snap to grid (Привязка перемещения) — тордың сызығы үшін байланысты орнатады;
• Show grid as lines (Cетка как линия) — оторды үзік сызықтар терінде көрсетеді;
• Show grid as dots (Сетка как точка) — торды нүкте түрінде көрсетеді;
• Snар to Object (Привязать к объекту) — объектілердің өзара байланысы кезінде екі режимнің біреуін орнатуға көмектеседі: алғашында объектінің бұрыштарымен байланыс жүреді, сол сияқты маустың көмегімен қозғалады, екіншіден – толық бұрыштар бойынша Snap To Objects (Привязать к объектам ) режимінде жүргізіледі.

 

Snap To Guidelines (Привязать к направляющим )

Тегістеу режимін объектінің бағыттауышы бойынша қосу үшін  батырмасын басу керек. Ол қасиеттер панельінде орналасқан. Немесе келесі командалардың көмегімен орнатуға болады: View (Вид)/ Snap To

Guidelines (Привязать к направляющим). Құжатқа бағыттауышты қосу үшін маусты тігінен немесе көлденеңінен сызғышқа бағыттап қою керек те маустың сол жағын басу керек және талап етілетін бағытқа қарай жылжытып алып бару керек. Бағыттауышқа саонымен қатар бұрманы да қосуға болады.

Бағыттауышты жою үшін белгіліп алып Delete батырмасын басу керек.

Түсті нақтылы орнату үшін, сонымен қатар жағдайды, баыттауыштың бүгілуін орнату үшін сұхбаттасу терезесін ашу үшін келесі командалар тізбегін орындау керек Tools (Сервис)/ Options
(Опции)/ Guidelines (Направляющие).

Ашылған сұхбаттасу терезесінен құжаттың жұмыс аймағында көрсетілетін нақты түстіберуге болады.

Бағыттауыштың реттелуі сұхбаттасу терезесіндеге келесі қорлардың жиынтығынан тұрады:

• Horizontal (Горизонтальные) — сандық мәнмен енгізу арқылы көлденеңінен бағыттауыштың жағдайын бере алады, қосу (Add), жылжыту (Move)
  немесе жою (Delete) бағыттауышты сол сияқты тазартуға да болады. Ол келесі команданың көмегімен іске асады (Clear) (8 суретті қараңыз);
• 

• Сурет. 8.  Көлденеңінен бағыттауышты реттеу терезесі

• Vertical (Вертикальные) — тігінен бағыттауыштың жағдайын реттейтін жағдайын бере алады;
• Guides (Наклонные) — бүгілетін бағыттауыштар үшін және оларды реттеу үшін екі әдіс қолданылады. Сол немесе басқа әдісті таңдау үшін элементтер тізімінен келес командалар таңдалады -
  Specify (Метод): Angle and 1 Point (Угол и 1 точка) және 2 Points (2
  точки).  Бірінші таңдалған әдісті бүгілетін бағыттың нақты координаты анықталады (ол үнсіздік бойынша орнатылады);
• Presets (Заготовки) — бүгілетін бағыттауыштарды анықталған кейіпте орналастыру үшін дайындықтардың жиынтығын ұсынады.

• Таңдалған бағыттауыштарды реттеу үшін оған маусты екі рет шерту керек, сонды сұхбаттасу терезесінде қажет қор ашылады

  Тор және бағыттауыштар арнайы бет-шаблонда орналасқан болады, соның арқасында құжаттың әр бетінде орналасқан болады. Қабықтардың қасиеттерінің сұхбаттасу терезесінде тордың немесе бағыттауыштың түсін өзгертуге болады, сонымен қатар бағыттауыштарға редакторлауға рұқсат беруге болады (6 суретті қараңыз).

  Snap To Objects (Привязать к объектам)

  Объектілерге байланыстың режимін орнату үшін келесі  

  батырманы басу керек, ол қасиеттер терезесінде орналасқан немесе келесі командаларды басу керек View (Вид)/ Sпар То Objects (Привязать к объектам).
   Осы режим бір объектінің екінші объектімен байланысын орнатады. Және олардың өзара байланысының орналасуын орнатады. Объектілердің байланысының режимін реттеу тордың параметрлерін реттейтін сұхбаттасу терезесінде іске асады (7 суретті қараңыз).

  Макеттеу үрдісі

  Жоғарғы сапалы құжатты құру үшін міндетті түрде анықталған ережелерге сүйену керек. Құжаттың дұрыс құрылғандығы жұмыстың кәсіби деңгейде және жылдам  жасалуына көмектеседі.

  Күрделі құжаттарды макеттеудің ұсынылатын реті

• Құжатты жобалау. Жобалаудың бірінші кезеңінде бейнелердің соңғы нәтижесі қандай болатындығын және түстердің алдын ала қандай болып таңдалатынын және файлмен алға қойған мақсаттың сәйкес болуы қажет.
• Эскиздардың орындалуы. Жұмыстың жасалуы алдында қағазға қолдан бірнеше бейнелерді түсіріп алу керек. Оны және сонымен қатар CorelDRAW-дің жұмыс жасау аймағында жасауға болады. Осының көмегімен толық түстердің жианығн алуға болады.
• Шаблонды дайындау. Құжаттың форматы және объектілердің алдын-ала орналасуы белгілі болса, онда бағыттауыштардың көмегімен шаблондарды құруға болады. Және ол объектілерді реттеуге көмектеседі.

• 4. Құжатты құру. Осы кезеңде құжаттың құрылуымен байланысты жұмыс жасалады. Егер толығымен құжатты баспаға шығару керек болса, онда типографияның мамандарымен кеңес құрып алған жөн болады. Жекеше алар болсақ, ол палитралардың түсіне және шрифтілердің қолданылуына байланысты болады.

  5. Байқалатын баспаны таңдау.  Құжатты құру кезінде мақсатты түрде байқалатын баспаны шығарып алу керек. Осы баспада көрсетілетін барлық кедергілер қағаздың бетінде көрсетіліп тұрады, сондықтан осындай тәжірибе алдағы қаталерді жібермеуге көмектеседі.

  6. Баспа қағазына түпнұсқа-макетті шығару.  Дизайнердің нақытылы жасаған түсті жұмысы баспаға шығарумен аяқталады. Оны сапасы оның тиражымен есептеледі. Баспаға шығарылатын құжатпен нақытылы түрде жинақылықты талап етеді. Баспа қағазындағы кейбір қателіктер қосымша жұмыс жасауды талап етеді, сәйкесінше шығынның шығуы да көтеріледі.

   

   ОБЪЕКТІНІ ҚҰРУ ЖӘНЕ РЕДАКТОРЛАУ

  CorelDRAW бағдарламалық пакеті векторлық бейнелермен жұмыс жасауға арналған редактор болып табылады.

  Объект — бұл графикалық композицияның көмегімен бағдарламада салынатын мәтін немесе растрлық бейне болатын кез-келген фигура. Әр векторлық объект жұмыс жасау кезінде өзгеріске ұшырауы мүмкін. Сондықтан ол файлдың көлеміне ешқандай әсер етпейді.

  CorelDRAW бағдарламасы қолданушының таңдауына екі түрлі салудың құрал-сайманын ұсынады: әртүрлі гоемтриялық фигуралар үшін және бұрыштық нүктелер үшін объектілерді салу.
  
   

  Геометриялық фигураларды салу

  Шартты фигураларды салу келесі құрал-саймандар ұсынылады

  
  
  Rectangle (Прямоугольник)

  
  Төртбұрышты экранға шығару үшін құрал-саймандар панелінен осындай белгімен көрсетілген объектіні таңдау керек. Осы объектіні жұмыс жасау бетіне орналастыру керек. Және оның шетін маустың көмегімен баса отырып созуға және жылжытуға болады. Салу кезінде төртбұрыштың шекарасы көрінеді. Маустың батрымасы жіберілгеннен кейін салу үрдісі аяқталады, ал төртбұрыш белгіленген кейіпте қалады. Егер төртбұрышқа өзгерту енгізу керек болса, белгіленген объектінің шетін маусты апарсақ, онда макерленіп белгіленген көрсеткіш пайда болады. Осыдан кейін төртбұрышты өзгертуге болады.

  Дұрыс төртбұрышты құру үшін
  салу кезінде Ctrl батырмасын басып отыру керек. Shift пернесін қолдану арқылы төртбұрыштың ортасы ретінде белгіленеді. Ctrl+Shift  батырмасын басу арқылы ортадан дұрыс төртбұрыш салынады.
   

  Төртбұрыштың доғалданған аймағының дәрежесін өзгертіге болады. Ол үшін қасиеттер терезесінің көмегімен
  
  және ашылатын  өрісі арқылы төртбұрыштың иілу коэффициентін 0-ден 100% беруге болады. (9 суретті қараңыз).
•  

  Сурет. 9. Әртүрлі иілумен берілген шаршы

   

  Осындан басқа, төртбұрыштың доғасын арнайы маркерлермен өзгертуге болады.

  Ellipse (Эллипс)

  Доңгелекті құру үшін құрал-саймандар панелінен объектіні таңдап қажет етілетін аймаққа немесе жұмыс жасау бетіне орнату керек. Дұрыс дөңелекті құру үшін Ctrl батырмасын басу керек. Shift батырмасын басу арқылы дөңгелекті ортадан орналастыруға болады.  Төртбұрышты құрғандай Ctrl+ Shift батырмасының көмегімен ортадан дөңгелекті салуға болады.

  Дөңгелек эллипс сияқты, сегмент және доға сияқты салынады. (10 суретті қараңыз).

  Shift батырмасын қолдану арқылы ортадан бастап орнатуға болады.

  Дөңгелек бірнеше түрлі болып берілуі мүмкін. (10 суретті қараңыз).

•  

Талап етілетін дөңгелекті құру үшін қасиеттер терезіснде орналасқан объектінің кез-келгенін таңдауға болады. (11 суретте көрсетілген).

Сурет. 11. Дөңгелекті редакторлайтын құралдар

 

Polygon (Многоугольник) көпбұрыш

Көпбұрышты құру үшін   

батырмасын басу керек. Ал дұрыс көпбұрышты құру үшін салу үрдісінде
Ctrl батырмасын басу керек. Салу кезінде Shift батырмасын шертсек объект ортадан бастап орнатылады.

Көпбұрыш екі типті болады: Polygon (Многоугольн-никник) және Star (Звезда). Көпбұрыштың типін қосу үшін және олардың бұрыштарын беру үшін қасеиттер панелінен редакторлауға болады. (12 суретті қараңыз).

Сурет. 12. Көпбұрыштың параметрін реттейтін терезе

 

Sharpness of Polygon (Острота углов многоугольника) жылжытылуы жұлдыздар үшін қолданылады. Оның сану 8-ден әрі қарай болуы керек.

Көпбұрыштың пішінін интерактивті өзгертуге болады.

 

 

Spiral (Спираль)

Спиральды салу үшін  батырмасын басу керек.

 

Спираль екі типі болады: Symmetrical (Симметричная) және
Logarithymic (Логарифмическая) (13 суретті қараңыз). 

 

 

Сурет. 13. Симматериалы және логарифмдік спираль

 

Симметриялық спиральда аралық бірдей болады. Ал логарифмдік спиарльда аралық әртүрлі болады. Спиарльдың параметрін өзгерті үшін қасиеттер панелінен редакторлауға болады.
 (14 суретті қараңыз).

Spiral Expansion Factor (Расстояние между витками) жылжымасы тек қана логарифмдік сприальдар үшін ғана қолданылады. 

Сурет. 14. Спиральды баптайтын терезе

Graph  Paper (Решетка) торы

Торды салу үшін  

батырмасы басу керек. Нақтылы торды салу үшін, салу кезінде Ctrl  батырмасын басу керек.
 Shift батырмасын бассақ объект ортадан бастап экранға шығарылады.

Тордың параметрін орнату үшін  

өрісін басу керек.

Автофигуралар

 

СоrelDRAW 10 бағдарламасының көмегімен көптеген автофигураларды салуға болады.
 (Кесте 1 қараңыз). Осы бағдарламадағы құралдар Microsoft Word бағдарламасының да автофигуралары болып табылады. Әр автофигура өзінің маркерлеріне ие. Оны объектінің талабына байланысты өзгертуге болады.

 

Түрленетін түрде фигураны салу

Түрленетін түрде фигураны салу үшін келесі құрал-саймандар қолданылады.  

Freehand (Свободное перо)

Осы құрал-сайман объектіні маустың көмегімен салуға көмектеседі. Ол үшін маустың сол жақ батырмасын басу арқылы оны жіберместен, жұмыс жасау бетін жүргізу керек. (15 суретті қараңыз). 

 

Сурет. 15.  Freehand (Свободное перо) батырмасымен салу

 

Ескерту: егер салу кезінде
Ctrl батрымасын бассақ, онда қима тек қана көлденеңінен немесе тігінен жүргізіледі. Немесе 45⁰ бұрышпен бастапқы координатына қарай жасалады.

Freehand (Свободное перо) құрал сайманы сонымен қатар қисықты нүктемен салуға да көмектеседі. Нүктелер түзу сызықтармен жалғанған болады.  Суретті жалғастыру үшін мауспен соңғы нүктені басу керек., артынан келесі нүктенің орнын көрсету керек болады. Ары қарай әр нүктенің қалыпын мауспен өзгертуге болады. Контурды жабу үшін бастапқы нүктемен қосу керек. (16 суретті қараңыз).

Сурет. 16.  Freehand (Свободное перо) сайманының көмегімен қисықты нүкте арқылы салу

Контурды белгілеу немесе жабу үшін  

батырмасын басу керек. Ол қасиеттер панелінде орналасқан. Осы объектіні басқаннан кейін толтырулар шығуы мүмкін.

 

Сурет. 17. Freehand (Свободное перо) параметрін реттейтін сұхбаттасу терезесі

Freehand (Свободное перо) құрал-сайманын қосымша Options (Опции) сұхбаттасу терезесінде реттеуге болады.
 

Сұхбаттасу терезесінде келесі параметрлерід реттеуге болады:

• Freehand smoothing (Свободное сглаживание) — осы параметр қолмен түзу сызықты салуға көмектеседі. 10 максимальды мәні сызықтың спасын жақсартуға көмектеседі, салу масуты басып алып жібергенге дейін жүреді. Жіберген кезде контур тұйықталып аяқталады. Аз мәнді беру көп жағдайда ұсынылмайды, себебі сызықтар өте доғал болып шығуы мүмкін;
• Autotrace tracking (Автотрассировка) —
  осы параметр қисық Безьенің растрлық нүктелерінің қаншалықты нақытылығын анықтайды. Кішкентай мәндер үлкен нақтылыққа сәйкес келеді, ал үлкен мәндер  нақтылыққа сәйкес келе қоймайды. Көп жағдайда 5 пиксельді үнсіздік бойынша беру ұсынылады;
• Corner threshold (Порог угла) — бұл реттеу бұрыштың сапасын анықтауға көмектеседі. Оның мәні қаншалықты үлкен болса, қисық дұрысырақ болып шығады және мәні қаншалықты кішкентай болса онда суреттің мәні кете бастайды. Негізінен осы сайманды қолданғанда ұзындықты үлкенйтіп алу ұсынылады;
• Straight the threshold (Начало порога строки) — бұл таңдау сызықтың нақтылы түзу болуын қамтамасыз етеді. Осы ұзындықтың мәні түзу қисыққа жақынырақ болады., ал кішкентай мән сайманның сапасын артттырады.;
• Аuto-join (Автообъединение) — бастапқы және соңғы нүктемен контурдың арасындағы аралықты орнатады. Осы аталған параметрдің мәні кішкентай болса онда контурды екі рет шертуге тура келеді 

 Bezier (Кривая Безье)

Bezier (Кривая Безье) құрал-сайманы маусты шертіп отыру арқылы объектіні нүкте арқылы құрады.

Freehand (Свободное nepo) сайманынан артықшылығы мауспен екі рет шертейінше контур тұйықталмайды. (18 суретті қараңыз).

Сурет. 18. Bezier (Кривая Безье) құрал-сайманының көмегімен суретті салу

 

Ары қарай объектінің көлемін маусты жылжыту арқылы өзгертуге болады.  Artistic Мedia (Артистическое перо)

Осы құрал-сайман  батрымасының ішіндегі бес режимнің біреуін таңдау арқылы жұмыс жасауға көмектеседі. Ол қасиеттер панелнде орналасқан. Сол сияқты

параметрі бар. Осы параметрдің көмегімен салу үрдісі кезінде сызықтың нақтылығын қамтамасыз ететді. 

Presets (Заготовки) режимі сызықтың қалыңдығының айымалысын өзгерту кезінде қолданылады (19 суретті қараңыз).

Сурет. 19. Presets (Заготовки) режимінде
Artistic Media (Артистическое перо) құрал-самйнының көмегімен сызықтың қалыңдығын беру  Рresets Stroke List (Список заготовок), тізімінің көмегімен қажет сызықты таңдап алуға көмектеседі. Оның параметрін

 Artistic Media (Ширина объекта) беру арқылы оның енін орнатуға болады.  

Сурет. 3.61. Қүрылған объектінің пішінін Artistic Меdia (Артистическое перо) құрал-сайманы арқылы өзгерту

Режимдегі  Brush (Кисть)  құрал-сайманы арқылы дайындықтың негізінде Brush Stroke List (Список заготовок) тізімінен таңдап алу арқылы объектіні өзгертуге болады. Ол қасиеттер панелінде орналасқан болады. (21 суретті қараңыз). 

 

Сурет. 21. Brush (Кисть) режимінде Artistic Media (Артистическое перо)  құрал-сайманы арқылы Brush Stroke List (Список заготовок) тізімінен алынғанда шығатын сұхбаттасу терезесі

Ескерте кетітен жағдай объектінің типін оны құрыл алғаннан кейін де өзгертуге болады. Қолданушы өзінің меншікті бояғыштарын құра алады және оны қатты дискіде сақтай алады.

Жеке меншікті бояғышты құру үшін алдында объектіні белгілеп алу керек, сосын Artistic Media (Артисти-
ческое пepo) құрал-сайманын таңдау керек және   Save Artistic Media Stroke (Сохранить артистическую кисть) батырмасын басу керек. Ол қасиеттер терезесінде орналасқан. Артынын шыққан Save (Сохранить) сұхбаттасу терезесінен бояғыштың жаңа атауын беру қажет және сақтау командасын шерту керек. Нәтижесінде жаңа бояғыш  *.cmx форматында сақталып, ол Brush

Stroke List (Список заготовок кистей) тізіміне қосылған болады.

Үнсіздік бойынша барлық шығармашылық бояғыштар CustomMediaStrokes мұқабасында сақталған болады. Осы шығармашылық бояғышты іске қосу үшін 

батырмасын басу арқылы Қасиеттер панелінде орналасқан Browse
(Обзор) командасынтаңдау керек және бояғыштардың тұрған мұқабасын көрсету керек.

Шығармашылық бояғыштарды алып тастау үшн Brush Stroke List (Список заготовок кистей) тізімінен Delete (Удалить), батырмасын басу керек. Ол қасиеттер терезесінде орналасқан.

Режиміндегі   Sprayer (Распылитель) құрал-сайманы дайындалған объектінің траекториясын көрсету үшін қолданылады. Объектінің траекторясын өзгертуге болады. Оның бұрышына Shape (Форма) объектісін апарсақ жеткілікті болады. (22 суретті қараңыз).

Дайындықтардың жиынтығын таңдау үшін Sprayer File List (Список заготовок)   тізімі қолданылады.

Қолданушы осы жиынтыққа қажет етілетін кез-келген объектіні қоса алады. Ол үшін  Add to Spraylist (Добавить в набор), батырмасын басу

 

Сурет. 22. Sprayer (Распылитель) режимінде Artistic Media (Артистическое перо) құрал-сайманының көмегімен дайындық-объектісін берілген траектория бойынша орнату

Жинақтағы объектілерді Create Spraylist (Создать спи-

сок файлов) сұхбаттасу терезесінің көмегімен редакторлауға болады. (23 суретті қараңыз).

   

Сурет. 23. Create Spraylist (Создать спи-
сок файлов) сұхбаттасу терезесі

Осы сұхбаттасу терезесін шақыру үшін  

Spraylist Dialog (Диалог заготовок) батырмасын басу керек. Ол қасиеттер панелінде орналасқан.

Орналасқан объектіні таңдалған траекториясы бойынша реттеу үшін келесі параметрлер көмектеседі

•  Choice of spray order (Изменение порядка
  объектов) — бұл тізім объектінің тәсілін анықтайды. Объектінің тәсіліне траекторясы кіреді. Үнсіздік бойынша Randomly (Случайно), тәсілі таңдалған болады. Осыған қосымша қолданушы Sequentially (Последовательно) тәсілін таңдай алады; 
•  — бұл өріс объектінің әр нүктесінің тығыздығын, сонымен қатар арасындағы бос жолды беру үшін қолданылады; 
•  Rotation (Вращение) — объектінің айналу бұрышын беретін сұхбаттасу терезесін ашады. Сонымен қатар айналу неге байланысты жүретінін орнатуға болады. (24 суретті қараңыз). Increment (С увеличением) белгісі траекторияға байланысты айналу бұрышын өзгертуге мүмкіндік береді.;

Сурет. 24. Траектория бойынша объектіні айналдыратын сұхбаттасу терезесі

 Onset (Смещение) — қолданушы объектінің жылжуын, таректорияды орналасуын өзгертетін сұхбаттасу терезесін ашады.

Onset Direction (Направление смещения) тізімінен бағытын беруге болады.
(25 суретті қараңыз);

 

Сурет. 25. Траектория бойынша объектіні жылжыту параметрін беретін сұхбаттасу терезесі

Reset Values (Сброс параметров) — барлық реттеулерді үнсіздік бойынша орнатады. 

Режимде  Calligraphic (Каллиграфический) — батырмасы каллиграфиялық бояғышпен салу үшін қолданылады. Сондықтан   Calligraphic Angle (Каллиграфический угол) параметрін қолдану керек.  Ол виртуальды каллиграфиялық бояғыштың бұрышын өзгертеді ( 26 суретті қараңыз).

Сурет. 26. Каллиграфиялық бояғыштың бұрышын өзгерту

 

Режимінде   

1. Pressure (Нажим) батырмасы сызықтың қалыңдығына тәуелді бола отырып салуға көмектеседі. Аталған режим графиякалық планшеттің сапасын беру үшін ғана қолданылады.

 

 

  ОБЪЕКТІНІҢ ПІШІНІН ӨЗГЕРТУ

Векторлық объектіні редакторлау

«Қисық Безье» қағидасы

CorelDraw-да құырлған кез-келген объектінің пішінін жоғары дәлдікпен өзгертуге болады. Егер объектіні құру кезінде дәлсіздік жіберілген болса, онда оны редакторлау құрал-саймандарының көмегімен өзгертуге болады. 

 

 

Сурет. 27. Қисықтың қисықсызықты және түзу сызықты сегменттері

 

Векторлық объектілерді редакторлау негізінде «қисық Безье» деп аталатын қағида қолданылады. Бұл математикалық формула түріндегі қасиет болып табылады. Қисықты редакторлаудың негізі болып шекті нүктелер табылады немесе оларды жанамалар деп атайды.

Жанамаларды қосатын қисықтың қимасы сегменттер деп аталады. Ол түзу сызықты және қисық сызықты болып бөлінеді. Қисық сызықты сегменттің пішінін Shape (Форма) құрал-сайманы арқылы реттеуге болады. ( 27 суретті қараңыз).

 Shape (Форма)

Жанамаларды және қисықтың сегментін редакторлау Shape (Форма) құрал-сайманының көмегімен жасалады. Егер кез-келген объектіні таңдау арқылы маустың көрсеткішін объектінің арнайы маркерлерінің біреуіне әкелетін болсақ, онда Shape (Форма) пішіні автоматты түрді белсенді болады.

Үнсіздік бойынша барлық сегменттер Freehand (Свободное перо) және Bezier (Кривая Безье), құрал-сайманы арқылы түзу сызықты құрады. Түзу сызықты сегментті түрлендіру үшін жанаманы таңдау арқылы мауспен  батырмасын басу керек. Ол қасиеттер терезесінде орналасқан. Кері түрлендіру үшін жанаманы белгіліп алу керек. Ол қасиеттер панелінде    орналасқан болады.Тапсырмаларды шешуге байланысты жанаманың үш түрі қолданылады. Олардың түрі төмендегідей болады: Енді оларға жеке-жеке тоқталайық:

 бұрыштық жанама — қисықтың бағытын нақытылы және жылдам өзгерту керек болған жағдайда қолданылады. Нүктелердің жинағы сегменттің пішінін редакторлау үшін тәуелсіз болады; 

 тегіс жанама — сегмент қисығының арасындағы өту үшін қолданылады. Осындай жанамалар екі жинақталған нүктеден тұрады. Осылардың біреуін жылжыта отырып, екіншінің бағыты өзгере түседі. Тегіс жанамалар түзу сызықты және қисық сызықты сегменттер арасындағы тегіс өту үшін қолданылады. Осы жағдайда жинақталған бір ғана нүкте сегменттің қисығын түзу сызық бойынша жылжытады; 

 симметриялық жанама — екі қисық сызықты сегментті байланыстыру үшін қолданылады. Осы сияқты жанамалар екі нүктелердің жиынтығынан тұрады. Бір нүктенің бағытын өзгерту арқылы екінші нүктенің арасындағы нүктенің біредейлігін аламыз.

Екі жанама типінің бір-бірінен айырмашылығы 28 суретте көрсетілген.

Пішіндерді редакторлау кезінде әр жанаманы бірнеше жанамаларға Shift батырмасының көмегімен жылжытуға болады. Объектінің барлық жанамаларын белгілеу үшін Select А11 Nodes (Выделить все узлы)  батырмасын басу керек.

Бірнеше жанамаларды жылжыту элластикалық (Elastic) режимде жүргізіледі. Элластикалық режимді іске қосу үшін  Elastic Mode (Эластичный режим) батырмасын басу керек. Элластикалық режимді іске қосу кезінде сегменттер созылады. (29 суретті қараңыз).

 

Сурет. 29. Жанамаларды жылжыту үшін элластикалық режимді және қалыпты режимді қолдану

 

Объектіге міндетті түрде жанаманы қосу үшін объектінің контуры бойынша Shaре (Форма) батырмасын басу керек. Басқа жағынан алып қарағанда жанаманы алып тастау үшін жанаманың үстінен мауспен екі рет шертсеңіз алынып тасталады.

Жоғарыда сипаттаған құрал-саймандардан басқа келесі құрал-саймандарды қолдануға болады:

Add Node (Добавить узел) — сегментке дайын жанаманы қосаду;

 Delete Node (Удалить узел) — убелгіленген немесе бірнеше жанамаларды жояды; 

 Join Two Nodes (Соединить два узла) — екі жанаманы қосады;

 Break Curve (Разорвать кривую) — жанама нүктесіне қисықты бөледі;

 Reverse Curve (Изменить направление кривой) — қисықтың бағытын өзгертеді;

 Extend Curve to Close (Замкнуть кривую линейным сегментом) — контурды түзу қимамен ауыстырады;

 Extract Subpath (Извлечь вложенный контур) — жеке контурға ерекшелейді;

 Stretch and Scale Nodes (Растяжение и масштабирование сегмента) — белгіленген жанама бойынша сегментті масштабтайды және созады;

 Rotate and Skew Nodes (Вращение и искажение сегмента) — белгіленген сегменттің жанамасын айналдыру үшін қолданады;

 Align Nodes (Выровнять узлы) — тексеру нүктесі бойынша белгіленген жанаманы теңестіру үшін қолданылады (30 суретті қараңыз);

 Curve smoothness (Сглаженность кривой) — артық жанамаларды алып тастаудың есебінен қисықты тегістейді.

 

Сурет. 30. жанамаларды тегістеудің сұхбаттасу терезесі

 

Для доступа к описанным выше командам можно также использовать контекстное меню, которое вызывается щелчком правой
кнопки мыши по узлу или кривой.

Объектіде қаншалықты жанама аз болса, файлдың көлемі де соншалықты аз болады. Сондықтан объектіні салу кезінде немесе редакторлау кезінде жанамаларды қысқартуға тырысу керек. Егер объект тіптен көп жанамаларға ие болса, онда Curve Smoothness
(Сглаженность кривой) тиімиділеу белгісін іске қосу керек.  

 Knife (Нож)

Бұл құрал-сайман объектіні бірнеше бөліктерге бөлуге көмектеседі.

Knife (Нож) құрал-сайманын қолдану арқылы CorelDRAW-да барлық қисықтар автоматты түрде жабылып қалады. Осы құрал-сайманды реттеу үшін келесі таңдауларды орнату керек болады:

 Leave as One Object (Оставить единым объектом)—осы параметр контурды бірнеше бөліктерге бөлу кезінде бір объектіге бірігіп кеткен болса, онда жеке сегменттерге бөлі үшін қолданылады. Бөлу үшін міндетті түрде контурды бөлетін нүктені таңдап алу керек. Немесе оны маусты шерту арқылы белгілеп алуға болады; 

 Auto-Close On Cut (Автоматически замыкать прирезании) — осы режимдегі Knife (Нож) құрал-сайманы объектінің кесілуінің бастапқы нүктесін белгілеуді көрсетеді. Маусты жібергеннен кейін белгіленіп алынған аймақ кесіліп алынып тасталады. Ал қалған аймақ өзі тұйықталып қалады. 

 Eraser (Ластик)Құрал-сайман объектінің кейбір белгіленген бөлігін өшіреді. Ол әдеттегі өшіргіштің қызметін атқарады. Осының көмегімен Knife (Нож) құрал-сайманы сияқты объектіні бірнеше бөліктерге бөліп өшіруге болады.Аталған құрал-сайманды реттеу үшін қасиеттер панелінде орналасқан келесі командаларды басу арқылы орындауға болады:

 Eraser Thickness (Размер ластика) — өшіргіштің өлшемін реттеу үшін қолданылады. Бұл параметр 0,03 –ден 254 см-ге дейінгі мәнді қабылдай алады. Осы арқылы құрал-сайманға қолдану кезінде ерекше иілгіштікті береді; 

 Auto-Reduce On Erase (Автоматически упрощать при стирании) — жойылған аймақта қосымша жанамалар құруға болмайтын режим. Осының көмегімен толық сызықтарды алуға да болады; 

 Circular/Square (Круг/Квадрат) — аталған қосқыш өшіргіштің пішінін орнатады (дөңгелек немесе шаршы).Өшіру кезінде CorelDRAW –да автоматты түрде объектілер жинақталады. Объектілердің кейбір бөлігін ажырату үшін Knife (Нож) және Eraser (Ластик) сайманын қолдану керек.  Әрі келесі командаларды басу керек Arrange (Монтаж)/Break Curve Apart (Разбить на части)  немесе Сtrl+К батырмасын басу керек.

 

  ОБЪЕКТІЛЕРДІҢ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ

Векторлық объектіні масштабтау, айналдыру және жылжыту

 

CorelDRAW бағдарламасында жеңіл және тиімді жұмыс істеу үшін міндетті түрде негізгі мүмкіндіктерді меңгеру қажет. Басқа векторлық бейнелермен жұмыс жасайтын графикалық пакеттер сияқты CorelDRAW объектілерге бірнеше өзгеріс енгізуге мүмкіндік береді. Сондықтан кезөкелген құырлған объектіні жылжытуға, айналдыруға, топтауға және масштабтауға болады.

Векторлық объектімен жұмыс жасағанда редакторлау жұмысы жеңіл жасалады. Олардың қарапайымына масштабтау мен айналдыру жатады.

Объектіні мауспен таңдау арқылы масштьабтау режиміне өтуге болады. Маусты екі рет объектінің үстінде шерту айналдыруға алып келеді. 31 суретте объектінің ішкі бейнесі келтірілген. Осы екі жоғарыдағы айтылған түрге жатады. 

 

Сурет. 31. Масштабтау және айналдыру кезіндегі объектінің ішкі бейнесі

Масштабтау режимінде объект үлкейе немесе алғашқы өлшеміне қарағанда кішірейе алады. (31 суретті қараңыз). 

Элементтің өлшемі   Object Size (Размер объекта), өрісі арқылы өзгереді. Ол қасиеттер панелінде орналасқан.Айналдыру режиімнде  бұрыштық белгілеулер айналдыруды анықтайды. (белгісі ортасын береді), ал жан жағындағы элементтер бүгу үшін қолданылады.

Жылжыту бірнеше тәсілдердің жиынтығынан орындауға болады. Ең қарапайым әдіс — маустың көмегімен жылжытуды орындауға болады. Ол үшін басында маустың сол жағында батырмасы арқылы объектіні белгілеп алу керек. Оны басып тұрып жаңа орнына жылжыту керек. Егер
Snaр To Grid (Привязать к сетке), Snap To Guidelines (Привязать к направляющим) немесе Snap To Objects (Привязать к объектам) таңдаулары белгіленбеген болса, онда оның нақты орынын көрсету қиынға соғады. Әдетте осы әдіс үлкен аралыққа объектіні жылжыту үшін қолданылады. Егер элементтің координатты үлкен емес мәнге аусытыру керек болса, онда батрыманың көмегімен жасауға болады. Осы жағдайда жылжыту қадамы  Nudge  Onset (Шаг смещения) өрісімен анықталады.Айта кететін нәрсе, осы панельдің ішкі бейнесі қолдану әрекетіне байланысты болады.

Объектінің орнын нақты орнату керек болса, онда  Object Position (Положение объекта) өрісін қолдану керек болады. Объектінің айналу бұрышын  Angle of rotations (Угол поворота) сайманы арқылы беріледі. Ол үшін алдын-ала айналдыруға жататын элементтер тобы белгіленуі керек.

Бейненің масштабын өзгерту және жариялау

Бейнемен жұмыс жасау кезінде жиі объектінің масштабын өзгертуге тура келеді. Масштабпен басқару CorelDRAW  бірнеше құрал-самйнадар қарастырылған.  Үнсіздік бойынша Zoom (Масштаб) қасиетін алуға болады. (32 суретті қараңыз).

 

Сурет. 32. Zoom (Мас-
штаб) панелі

 

2 кестеде масштабтаудың негізгі командалары берілген.

Кесте 2.

CorelDRAW масштабтауының негізгі командалары

 

Құрал-сайман	Атауы	Қысқаша сипаттамасы
	Zoom Level (Уровень масштаба)	Құжатпен сәйкес қажет масштабты таңдауға мүмкіндік береді. Өрістер жолына пернелер тақтасының көмегімен сандық енгізуге болады.
	Zoom In (Увеличить)	Масштабты екі есеге үлкейту үшін қолданылады.
	Zoom Out (Уменьшить)	Масштабы екі есеге кішірейту үшін қолданылады.
	Zoom to Selected (Только выделенные объекты)	Бұл команда қандай болмасын бір объект белгіленген болса, онда осы команда қолданылады. Осыны орындағаннан кейін объект жұмыс жасау аймағының барлық көрінетін аймағын алып тұратын болады.
	Zoom to All Оbjects (Все объекты)	Ең болмағанда бір объект белгіленген болса онда осы команда қолданылады.
	Zoom to Page (Страница целиком)	Барлық бет экранда көрініп тұру үшін таңдалады.
	Zoom to Page Width (По ширине)	М\Бұл масштаб экран ені бойынша ғана көріну үшін таңдалады.
	Zoom to Page Height (По высоте)	Бұл масштаб экран биіктігі бойынша ғана көріну үшін таңдалады.
	Zoom Tool (Масштаб)	Бұл сайманды қолдану кезінде масутың сол жақ батырмасын басып амсштабты екі есеге өзгертуге болады. Ал оң жағын басу арқылы кішірейтуге болады.

 

Жұмыс аймағында құжатты басқаратын тағы бір құрал ол — View Manager (Диспетчер просмотра) болады. (33 суретті қараңыз).

Сурет. 33.  View Manager (Диспетчер просмотра) терезесі

 

Осы сұхбаттасу терезесін шығару үшін Window (Окно)/ Dockers (Свитки)/ View Manager (Диспетчер просмотра) командасын таңдау қажет немесе Ctrl+F2 батырмасының комбинациясын басу керек. 

Осы құрал құжаттардың бірнеше түрін сақтауға көмектеседі. (мысалы, 100, 200 және 310% масштабы үшін), осыдан кейін араларына тез өтуге болады. View Manager (Диспетчер
просмотра) белгісіне жаңа түрд қосу үшін  батырмасын басу арқылы менюді шақыру керек.  Артынан New (Создать) командасын таңдау керек. (34 суретті қараңыз).

   

Сурет. 34. View Manager (Диспетчер просмотра) белгісінің менюі

Аталған менюдің Delete (Удалить) және Rename (Переимено-

вать) командалары түрдегі сақталған құжаттардың атауын өзгертуге және жоюға арналған командалар болып табылады. Zoom Tools (Инструменты масштаба) қосушысы терезенің жоғары жағына масштабтау құрал-сайманын қосу үшін қолданылады.

Панорамирлау (немесе жылжыту) жұмыс аймағында объектілердің симаған жағдайында қолданылады. Жылжыту немесе панорамирлау үшін  

Объектілердің орналасуының ретін өзгерту

CorelDRAW бағдарламасында бір қабықтың деңгейінде орналастырылған объектілердің ретін өзгертуге болады.

Осыны меңгеру үшін әр объектінің өзінен жоғары объектісінің үсінен орналасыталытынын ескеру керек.

Объектілердің орналасуының ретін өзгерту үшін басқа орынға қоюды талап ететін объектіні белгілеу керек, осыдан кейін Arrange (Монтаж)/ Order (Порядок) менюн таңдау керек. Осы менюде объектелрді басқаратын келесі командалар орналасқан болады. (35 суретті қараңыз):

  

• То Front (Поверх всех) — объектіні алдыңғы қатарға орналастырады;
• То Back (Ниже всех) — объектіні артқы қатарға орналастырады;
• Forward One (На уровень вперед) — белгліленген объектіні бір объектінің үсінен жоғары орналастырады;
• Back One (На уровень назад) — белгліленген объектіні бір объектінің үсінен төмен орналастырады;
• In Front Of (Спереди …) — объектіні қандай объектінің үстінен қою керек болағн жағдайда көрсетеді;
•  Behind (Сзади …) — объектіні қандай объектінің астынан қою керек болағн жағдайда көрсетеді;
• Reverse Order (Сменить на обратную) — белгіленген объектілерді өзара байланыстырып орналастырады.

Аталған команданы орндау үшін екі объектіні белгіленген объект қажет.

To Front (Поверх всех) және То Back (Ниже всех)  командалары қасиеттер терезесінде орналастырылған.

Сонымен қатар редакторлау үшін командаларды контексттік менюлердің көмегімен ашуға болады.