ЖЕР ТУРАЛЫ ҚЫЗЫҚТЫ ДЕРЕКТЕР
Категориясы: Ғарыш
• Жердің салмағы 6600000000000000000000000 кг.
• Күн жүйесіндегі бізден басқа барлық планеталар ежелгі құдайлар мен құдайлардың атымен аталған.
• Жер – Күн жүйесіндегі барлық планеталардың ең тығызы, оның тығыздығы 5,515 г/см3.
• Жердің пішіні мінсіз шеңбер емес, өйткені ол полюстерде сәл тегістелген.
• Егер глобус Жердің топографиясын көрсетсе, ол боулинг допынан да тегіс болар еді. Біздің планетамыздың максималды бұзушылықтары оның диаметрінің 1/5000 бөлігінен аспайтындықтан.
• Біздің планетамыздың бетінің 72 пайызы сумен жабылған.
• Жер бірнеше қабаттардан тұрады: атмосфера, литосфера және гидросфера, олар да бір – биосфераға біріктірілген.
• Жер атмосферасы 78% құрайды азот, 21% оттегі және 1% басқа газдар. Ол Күннің радиоактивті сәулеленуінен және күніне 100 тонна метеориттерден қорғайды.
• Жердің литосферасы үздіксіз қозғалыста. Тектоникалық плиталардың соқтығысуы мен бөлінуі нәтижесінде жер сілкінісі және жанартау атқылауы орын алады.
• Тынық мұхиты – жер бетіндегі ең үлкен мұхит. Ол шамамен 169 100 000 км аумақты алып жатыр, бұл жалпы құрлық ауданынан үлкен. Ол сондай-ақ жер бетіндегі барлық басқа мұхиттарға сәйкес келеді.
•Миллиондаған жылдар бұрын Жер континенттері бір-бірімен қосылып, суперконтинент Пангеяны құрады деген пікір бар. Алайда жер қыртысының қозғалысы оның бөлінуіне әкелді. Бәлкім, болашақта барлық континенттер қайтадан бір біріне бірігеді.
• Жердің магнит өрісінің кеңістікте белгілі бір шекаралары бар. Оның арқасында полярлық шамдар пайда болады.
• 2009 жылы Жердің ең дәл топографиялық картасы шығарылды.
• Жердегі ең биік нүкте Эверест тауы немесе Чомолунгма (8848 метр) Гималайда орналасқан.
• Мариана шұңқыры (теңіз деңгейінен 10 911 м төмен) Тынық мұхитында орналасқан және жердегі ең терең нүкте болып табылады. Оның бүкіл тарихында ол жерде тек 2 адам болған.
• Ай – Жердің жалғыз табиғи серігі. Бұл күн жүйесіндегі бесінші үлкен табиғи серігі, оның Жерден қашықтығы 384 400 км. Оның бүкіл тарихында ол жерде бар болғаны 12 адам болған.
• Жердің өз орбитасына экваторлық еңіс 23,44 градус болуы 4 мезгілді тудырады: жаз, қыс, көктем және күз. Ол болмағанда жыл мезгілі өзгермес еді.
• Жердегі судың тек 3% - бұл тұщы су, сонымен қатар бұл көлемнің шамамен 90% мұздықтар мен жер асты суларында болады. Яғни, адамзат жер бетіндегі судың аз ғана бөлігін ғана пайдалана алады.
• Күнге қатысты жер сәл жақын немесе сәл алыс болса, біз болмас едік.
• Тіршілікке қолайлы кеңістіктің 99%-ын мұхиттар құрайды.
• Күн жүйесіндегі бірде-бір планетада тақта тектоникасы жоқ.
• Барлық алтынның 99%-ы жердің өзегінде кездеседі.
• Барлық түрлердің 75%-ы 300 жыл ішінде жойылып кетуі мүмкін.
• Бізге жер бетіндегі тіршіліктің 145 түрі ғана белгілі.
• Антарктидада тіркелген ең төменгі температура: -92,20С.
• Жанартаулық белсенділіктің 90 пайызы мұхиттарда болады.
Жарияланған-2024-03-21 16:44:53 Қаралды-661
ЕТ МҮШЕЛЕРІНІҢ НЕГІЗГІ ҚАЗАҚША АТАУЛАРЫ
![...](https://i.postimg.cc/Jn3Y33Tq/1.jpg)
Мал етін мүшелеуді біреу біліп, біреу біле бермейді. Сол жөнінде әңгіме болғанда этнограф С. Қасиманов былай деген еді:
ШӨЛ ДАЛА – ТҰЛДЫР ДАЛА МА?
![...](https://i.postimg.cc/Hs6DZtRD/1.jpg)
Ең үлкен шөл далалар - Азиядағы Гоби мен Африкадағы Сахара. Ал бізде - Қарақұм.
КҮН НЕЛІКТЕН ЫСТЫҚ?
![...](https://i.postimg.cc/VvLMTfGC/1.jpg)
Алау сөніп қалмас үшін оған үнемі құрғақ бұта немесе шөпшек салып тұру керек. Мұны жұрттың бәрі біледі.
ҚҰЛАҚТЫ БАТ-БАТ
![...](https://i.postimg.cc/R0m3LSxs/1.jpg)
Құлақты бат-бат - негізінен, құмды мекендейтін жануар. Інін қатты жерден 1 метрге дейінгі тереңдікте қазады. Қауіп төнсе, құмға кіреді де, басын шығарып, ештеңе байқалмаса, суырылып кете береді. Кейде аяқтарын тарбитып, денесін ширықтырып, аузын кең ашып,
АЛМА СІЛІКПЕСІ
![...](https://i.postimg.cc/Tw9ZFTkj/1.jpg)
Қабығы мен дәні тазартылған алма ұзынынан бөлініп, жақсылап қайнатылады. Қайнатылған алмаға қант, лимон қышқылы және бөккен желатин қосылады.