ШАҒАТАЙ ҰЛЫСЫ
Категориясы: Тарих
Шағатай ұлысы - 1260-1346 жылдар аралығында Шығыс Түркістан, Жетісу, Мәуереннахр аумағында салтанат құрған көшпелілер мемлекеті. Бұл ұлыс Шыңғыс ханның екінші ұлы - Шағатай иелігі негізінде пайда болған.
1251 жылы Төленің үлкен ұлы Мөңке ұлы таққа отырып, алып империяны билеген тұста бақталастық өршіп, Шағатай мен Үгедейдің ұрпақтары қуғынға ұшырайды, биліктен аластатылады. Үлыс ресми түрде ғана өмір сүреді. 1259 жылы Мөңке хан қайтыс болады. Енді оның інілері Құбылай мен Арықбұға Шыңғыс хан империясының Ұлы қағаны болу үшін таққа таласады. Кұбылай Пекинге кетіп, Арықбұға империяның бұрынғы астанасы Қарақорымда қалады. 1260 жылы Арықбұға ұлысты басқаруға Шағатайдың немересі Алғұйды тағайындайды. Алғұй бұрынғы Шағатай ұлысын дербес мемлекетке айналдырады.
Мемлекетті 1265 жылы Алғұй өлгеннен кейін Хайду (1267-1301), Дува (1301-1306), Кебек (1308-1326), Тармашырын (1326-1334), т.б. хандар басқарған. XIV ғасырдың ортасында Шағатай ұлысы екіге бөлініп, батысында Әмір Темір (астанасы - Самарқан) және Моғолстан мемлекеттері (астанасы - Қашқар) пайда болған.
Жарияланған-2015-11-12 16:49:31 Қаралды-13926
ЖҮГЕРІ НЕМЕСЕ БИДАЙ ҮЛПЕГІНЕН ЖАСАЛҒАН ҚУЫРМА (печенье)

Жұмыртқа қантпен және ванильді қантпен қосылып, 40-50 градусқа дейін қыздырылады. Содан соң шайқай отырып, бөлме температурасына дейін салқындатылады.
ЖАҚЫП АҚБАЕВ

Акбаев Жақып (Ақпаев) (1876-1934) «Алаш» партиясын және «Алашорда» үкіметін кұруға белсене катысқан, Алашорда үкіметінің мүшесі болған. Қазакстандағы ұлт-азаттық козғалыстың көрнекті өкілі, қоғам қайраткері, заңгер, кұқық магистрі.
КӨКПАР

Көкпар - атқа мінген топ жігіттердің қатысуымен өтетін ойын. Ойынды бастау үшін көкпаршылар белгіленген сызықтың бойына қатар түзеп тұрады. Сызықтан 50-60 адымдай жерге көкпар тасталынады.
БЕСШАТЫР ЕСКЕРТКІШІ

Бесшатыр - көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіштерінің бірі. Ол Жетісу өңіріндегі Желшағыр тауының бөктерінде орналасқан. Бесшатыр қорымының құрамында 31 оба бар. Бұл ескерткіш б.з.б. VI -V ғасырларға жатады.
КОСМОНАВТҚА СКАФАНДР НЕГЕ ҚАЖЕТ?

Мінеки, ғарыш кеме ұшатын жерге автобус келіп тоқтайды. Одан түсіп жатқан ғарышкерді бірден танисың: кигендері – скафандр, ғарышқа ұшуға лайықталған арнаулы киім.