ЕРТІС БОЙЫ
Категориясы: Табиғат
Ертіс бойы өңірі Қазақстанның солтүстік-шығысымен ағатын еліміздегі ең ұзын өзен (1698 км) - Ертіс алабын алып жатыр. Ертіс бойында Шығыс Қазақстан және Павлодар облысы орналасқан. Қытайдан бастау алатын (Зайсан көліне дейін «Қара Ертіс» дейді) бұл өзен еліміздің аумағында Алтай тауларынан бірнеше сала қосып алады. Олар: Есіл, Тобыл, Бұқтырма, Шаған, Үлбі, Шар, Күршім, Үлкен бөкен, Қалжыр, Нарын, Алқабек, Ұлан, т.б.
Өзен бойында Қазақстандағы ең үлкен бөген - Бұқтырма орналасқан. Одан басқа Шүлбі, Өскемен бөгендері салынған. Оларда елімізге әйгілі су электр стансалары жұмыс істейді.
Батыс Сібір жазығының бір бөлігі саналатын Ертіс жазығы осы Ертіс өзенінің екі жағының кең алқабын алып жатыр. Жазықты Ертіс өзені екіге бөлгендіктен, онын сол жағалауын көбіне Ертіс бойы, ал оң жағалауын Ертіс сырты деп атайды. Жағалау аңғарында көлдер мен батпақ көп кездеседі. Шөбі шүйгін, мал жайылымына және шабындыққа қолайлы. Ені жүздеген метрге жететін суы мол Ертіс өзенінде балықтын алуан түрі мекендейді.
Жарияланған-2015-11-25 16:56:13 Қаралды-4718
ӨЗБЕК ХАНДЫҒЫ - КӨШПЕЛІ МЕМЛЕКЕТ
Өзбек хандығы 15 ғасырдың 20-60 жылдарында Қазақстан жерінде өмір сүрген феодалдық мемлекет.
НАПАЛМ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Напалм - тұтанғыш-отатқыш қоспа ретінде қолданылатын жаңғыш зат. Напалм біршама тұтқыр және әр түрлі заттың бетіне жақсы жабысады. Тұтанғыш қоспаның негізі бензиннен, керосиннен және басқа да мұнай өнімдерінен тұрады.
АЛМҰРТТАН ӘР ТҮРЛІ ТАҒАМДАР ЖАСАУ
Алмұрттың жемісінде қант, пектин, илік, бояу заттар, алма және лимон қышқылдары, В1, С витаминдері бар. Бұл заттар адам тіршілігіне және организмдегі зат алмасу процесін жақсартуға өте қажетті.
КӨНЕ ТҮРКІ ӘЛІПБИІ НЕМЕСЕ ОРХОН-ЕНИСЕЙ ТАҢБАЛАРЫ
Ежелгі түркі халықтары пайдаланған жазу көне түркі әліпбиі немесе Орхон-Енисей жазуы деп аталып жүр. Олардың тастарға қашалып жазылған жазбалары бүгінгі күнге дейін жеткен. Мұндай ескерткіштер Сібірдегі Енисей, Лена өзендерінің аңғарларынан.
Кальмарлар ұша алады
Тынықмұхит кальмары – «ұшатын» мүмкіндігі бар, онқолды тұқымдастардың ішіндегі басаяқты ұлулар түрі.