ТӘТТІМБЕТ
Категориясы: Адамдар
Тәттімбет Қазанғапұлы (1815-1862) - шертпе күйдің негізін қалаған классик күйші-сазгер. Ол Қарағанды облысындағы Мыржық тауының бойында дүниеге келген. Ол жастайынан өнерлі ортада өскен. Оның ата-бабаларының ішінде кемеңгер билер, ақылды шешендер, қалжыңқой адамдар көп болған. Тәттімбеттің күй шеберлігін игеруіне әкесі ықпал еткен. Әкесі Қазанғап орта дәулетті, өнерге жақын кісі болған.
Тәттімбеттің шығармашылығы қазақтың музыка тарихында ерекше орын алады. Аспапты музыкада шертпе күйлер дәстүрлі күй мектебіне жатады. Тартылу, шертілу әдісі бөлек болады. Асықпай, баяу қос ішекті алма-кезек даралап шертуді қажет етеді. Әр түрлі қағыстармен қуа тартуды көтермейді. Ол - «Сылқылдақ», «Былқылдақ», «Алшағыр», «Бес төре», «Балбырауын», «Сарыжайлау», «Қосбасар» (бірнеше нұсқасы бар), «Көкейкесті» т.б. күйлердің авторы.
Тәттімбеттің 40-тан астам күйі бар. Оның күйлеріне әсерлі, асқан лирикалық сарын. ойшыл, қиялшыл жанның терең сезім толғаныстары тән.
Жастайынан өнерге құмар болып өскен Тәттімбеттің таланты тасада қалмады. Ол шығарған күйлер талай буынның рухани азығына айналды.
Жарияланған-2015-11-24 19:04:37 Қаралды-5748
АБАЙДЫҢ ҚАРА СӨЗДЕРІ
«Абайдың қара сөздері» - қазақтың ұлы ақыны Абайдың өмірінің соңғы жылдары жазылған пәлсапалық шығармасы. Барлығы 45 сөзден (тараудан) тұрады. Бұған «Бірер сөз қазақтың түбі қайдан шыққандығы туралы» деген тарихи мақаласы да қосылады.
КЕНДІ ҚАЛАЙ ӨНДІРЕДІ
Біз әуелі кен байлығы, яғни қазба байлық дегеніміз не екенін білейік. Біз өмір сүріп жатқан Жер, оның қыртысы алуан түрлі топырақтардан, тастардан, т.б. нәрселерден тұратынын білеміз. Олардың барлығы кен байлығына жатпайды.
АЛМА СТРУДЕЛІ
Бадам және жүзім араластырылған алма повидлосын арасына қабаттап салған қамырдан жасалған тағамды алма струделі дейді.
КӨКПАР
Көкпар - атқа мінген топ жігіттердің қатысуымен өтетін ойын. Ойынды бастау үшін көкпаршылар белгіленген сызықтың бойына қатар түзеп тұрады. Сызықтан 50-60 адымдай жерге көкпар тасталынады.
ЖЕМІС ҚОСЫЛҒАН СҮЗБЕ
Сарымайға қант қосу керек. Үгілген ірімшік, жүзім, кептірілген өрік, қуырып, ұнтақталған жаңғақ, ванилин қоса отырып, ағарғанша езіледі.
ҚАПШАҒАЙ ТАҢБАЛЫ ТАСЫ
Қапшағай таңбалы тасы - Алматы каласынан солтүстікке қарай 100 км жердегі Іле арнасының жарқабағындағы суреттер мен жазулар. Қапшағай жазу-таңбалары біздің заманымыздан бұрынғы II ғасыр мен біздің заманымыздың XIII ғасырлары аралығында ойып салынған.