ДИУАНИ ХИКМЕТ
Категориясы: Әдебиет
«Диуани Хикмет» («Ақыл кітабы») - Қожа Ахмет Иасауидің сопылықты (суфизм) жыр еткен әдеби шығармасы.
Қожа Ахмет Иасауи қазақ даласында ислам дінінің нығаюына зор ықпал жасаған ғұлама, әулие адам болған. Шамамен 1093 жылы (кейбір деректерде 1041, 1103 жылы) ежелгі Исфиджаб қаласында дүниеге келген. 1166 жылы Иасы (Түркістан) қаласында қайтыс болған.
«Диуани Хикметтің» түпнұскасы сақталмаған. Сақталған көшірмелерінің ішіндегі ең ескі нұсқасы XV ғасырдың орта кезінде араб әрпімен жазылған. Бертін келе «Диуани Хикмет» Қазан (1887-1901), Стамбұл (1901), Ташкент (1902 -11) баспаларынан жарык көрді.
Ақын өз кітабын Орталық Азия түркілеріне кезінде түсінікті болған шағатай тілінде дүниеге әкелген. Бұл араб тілінде жазылған Құран Кәрім мен түрлі хадистерді жергілікті түркі халықтарының түсініп оқуына мүмкіндік берді. Сонымен қатар осы кітап арқылы түркі халықтары сопылық ағыммен кеңінен танысты. «Диуани Хикмет» - әрбір адамды имандылыққа, ізгілікке, жоғары адамгершілік қасиеттерге жетелейтін шығарма. Оның авторы - ақын, түркі халықтарының рухани көсемі, діни ғұлама Қожа Ахмет Йасауи.
Жарияланған-2015-11-19 14:20:46 Қаралды-5849
ЖАМБЫЛ ЖАБАЕВ (1846 -1945)
«XX ғасырдың Гомері» атанған жыр алыбы Жамбыл 1846 жылы Жамбыл тауының етегінде дүниеге келген. Жасында арнайы мектептен білім ала алмаған. Бірақ көңілі зерек, көкірегі ояу дарынды бала білім дариясынан терең сусындап өскен.
АТУ ҚАРУЫ
Қазақ халқының ату қаруы жақ (садақ) деп аталған Жақтар әр түрлі материалдар (ағаш, тарамыс, мүйіз, сүйек, тері, қайыңның тозы) пайдаланған бірнеше бөліктерден құралған. Жақтың жеке жасалып, атуға арналған бөлшегі - оқ.
ҚОРТПА
Бекіре тұқымдастардың ішіндегі өте ірісі - қортпа. Қортпаның (белуга) ұзындығы 4 м-ден астам, салмағы – 1-1,5 тоннаға дейін барады. Бірақ Каспий теңізінде аулағанда көбіне ауға салмағы 46-64 кг келетін қортпалар түседі. Терісі сауыт тәрізді келеді. Денесі
ТУДЫ ҚАСТЕРЛЕУ
Сап түзеп тұрған қалың әскердің алдына ту сән-салтанатпен әкелінген. Керней- сырнайлар тартылып, барабан, дабыл соғылып, бас колбасшы туға қымыз бүріккен. Қымыз - ежелден келе жатқан көшпелілердің сусыны. «Туға қарап қымыз бүрку» көшпелілердің ат жалын та
ҚҰРМА САМБУГЫ
Жуылып, 4-8 бөлікке бөлінген құрма сүйектері алынып тасталып, үстіне аздаған су құйылады да 10-12 минут бойы қайнатылады.
АБАЙ ЕСКЕРТКІШІ
1960 жылы Алматыда Абай Құнанбайұлына қоладан құйылған ескерткіш қойылды (мүсінші - Х.Е. Наурызбаев, архитектор - Л.И.Белоцерковский). Ескерткіштің жалпы биіктігі - 13,7 м. Трапеция пішімді тұғыры қызыл граниттен қаланған.