ҚАПШАҒАЙ ТАҢБАЛЫ ТАСЫ
Категориясы: Тарих
Қапшағай таңбалы тасы - Алматы каласынан солтүстікке қарай 100 км жердегі Іле арнасының жарқабағындағы суреттер мен жазулар. Қапшағай жазу-таңбалары біздің заманымыздан бұрынғы II ғасыр мен біздің заманымыздың XIII ғасырлары аралығында ойып салынған. Жарқабақтағы біріне-бірі жалғаскан, бірінің үстін бірі баса орналасқан тастардың 18-інде жазулар бар. Олардың негізгі бөлігі - ежелгі тибет жазуы түріндегі дұғалар мен ежелгі түркі әліпбиімен жазылған моңғол тіліндегі жазулар. Ежелгі түркі жазбалары әлі аударылып оқылған жоқ. Қапшағай таңбалы тасы ескерткішінің ең белгілісі - Үш Бұрхан (Будда) суреті. Ежелгі дәуірлерде сақ тайпалары будда дінінде болып, Күн, Жер, Соғыс құдайларына табынған. Бұрхан суреттерінің астына ежелгі моңғол тілінде, мысалы, «Ман-Да Буддаға сыйынамын» деген дұға бар. Бұл жазуларға кейіннен моңғол, жоңғар шапқыншылықтары кезінде жаңа мәтіндер қосылған.
Жарияланған-2015-11-18 18:54:41 Қаралды-5415
КӨМБЕ - КӨМІП ПІСІРГЕН БІР УАҚ МАЛДЫҢ ТҰТАС
Қазақ халқы көмбелерді үйден гөрі түзде көбірек дайындаған. Көмбе - көміп пісірген бір уақ малдың тұтас еті.
ЖЕР СІЛКІНЕДІ, АЛ ТЕҢІЗ СІЛКІНЕ МЕ?
Теңіз дауылы мен теңіздің сілкінуі бір нәрсе емес. Теңіздегі ең биік әрі ең қауіпті толқындар теңіз астындағы жер сілкінісі салдарынан пайда болады.
КЕСУ ҚАРУЫ
Кесу қаруының ертеде қолданылған екі жүзді, түзу келген түрі - «семсер». Ал сыртына қарай иіліп, кайқы келген бір жүзді кару «кылыш» деп аталады. Қылыштың өте қайқы болып келетін «наркескен», ұшы екіге айырылатын «зұлпықар», шапқанда ауыр болу үшін басы ү
ЖАҚЫП АҚБАЕВ
Акбаев Жақып (Ақпаев) (1876-1934) «Алаш» партиясын және «Алашорда» үкіметін кұруға белсене катысқан, Алашорда үкіметінің мүшесі болған. Қазакстандағы ұлт-азаттық козғалыстың көрнекті өкілі, қоғам қайраткері, заңгер, кұқық магистрі.
Мысық йодты қалай ойлап тапты. Тосын жаңалық
Француз химик-технологы және фармацевт Бернар Куртуа 1811 жылы йодты ойлап тапты. Бірақ, бұл жаңалығы ұзаққа созылып кетуі әбден мүмкін еді, егер Бернар Куртуаның сүйікті мысығы болмағанда. Бұл оқиғаны Куртуаның достары айтып береді.
ҰСТАЛЫҚ ӨНЕР
Шапқы - түрлі металды қыздырып не құрғақ күйінде кесуге, шабуға, жаруға арналған асыл аспап. Шапқының да бірнеше түрі болады.