КУЛТЕГІН ЕСКЕРТКІШІ
Категориясы: Тарих
Күлтегін ескерткіші 1889 жылы орыс археологиялық-экспедициясының басшылығымен Көкшін-Орхон өзенінің оң жағалауынан Кіші-Цайдам деген жерден табылған. Бұл ескерткіш Түрік империясының тарихы жайлы әңгімелейді.
Ескерткіш Білге қағанның кіші інісі, оның серігі, қайсар жауынгер және қолбасшы Күлтегін ханзадаға арналған. Лат ғалымы Вильгельм Томсен ескерткіштегі жазудың кілтін тауып, оқып шыққан.
Автор түркі халқын бірлік пен ерлікке шақырады. Шығыс түркілердің Тан династиясының өзгісінен азат етіліп, жеңіске жеткені және қағандардың ерлігі мен Күлтегіннің жауынгерлік жорықтары жырланады. Ескерткіштің жоғарғы жағына айдаһар бейнесі ойып жасалған. Мәтін тек түркі руналық жазуымен ғана емес, қытайдың иероглифтерімен де таңбаланған. Өйткені Күлтегін ханзада аяқ астынан қайтыс болған кезде Білге қаған Қытайдан шеберлерді арнайы шақыртқан. Даңқты жауынгердің өлімін жоқтауға көрші мемлекеттерден көптеген адамдар келген.
Жарияланған-2015-11-18 18:19:41 Қаралды-13261
Өзен қиылысы
Әртүрлі өзендердің қиылысуы – әдеттегі іс. Бірақ, Велна және Нельба өзендерінің қиылысы таңқаларлық ерекшелік. Сіз сөзсіз таң қаласыз.
ШЫҢҒЫС ХАН
Шыңғыс хан - Орта Азияда бүкіл моңғол тайпаларын бір қолға біріктірген ұлы әмірші, Шыңғыс хан империясының негізін қалаушы, атақты қолбасшы. Ол 1162 жылы Дилпун-Болдан (Дилунь-Булдак) шатқалында Онон өзені жағалауында дүниеге келген.
ЖЫЛТЫРАТЫЛҒАН ГРЕК ЖАҢҒАҒЫ
Бұл - грек жаңғағының марципанмен желімделіп, карамель массасымен жылтыратылған ортасынан қаққа бөлінген екі жартысынан тұратын кәмпит.
ЖҰМБАҚТЫ БЕНГАЛИЯ
Бенгал (хинди тілінде Бангал, бенгал тілінде - Бангла) - Үндістандағы Ганг өзенінің төменгі бойымен Ганг және Брахмапутра атырауында орналасқан тарихи аймақ.
САЛЛАМ ӘТ-ТАРДЖУМАН
Саллам әт-Тарджуман - араб саяхатшысы. Саллам әт-Тарджуман IX ғасырдың ортасында Қазақстан аймағымен жүріп өткен. Ол Самарадан (Бағдад каласының маңы) шығып, Кавказ арқылы хазарлар елінен өтіп, Еділге (Волга) келген.
ҚАРА ТЕҢІЗДІҢ СУЫ ШЫНЫНДА ДА, ҚАРА МА?
Кез келген ертегі немесе ән атаулыда теңіз кездессе, міндетті түрде - «көк теңіз» болып келетіні өзіңе мәлім болар.