ТОНЫКӨК ЕСКЕРТКІШІ
Категориясы: Тарих
Ақылгөй Тоныкөктің құрметіне қойылған тас тақта өзінің бұйрығы бойынша шамамен 716 жылы қашалып жасалған. Бұл ескерткіш 1897 жылы Баин-Цокто шатқалынан табылған. Қазіргі кезде ол Моңғол Республикасының астанасы - Улан-Батор қаласынан 60 шақырым жерде орналасқан.
Түркі қағандарының ұлы кеңесшісі болған Тоныкөк ірі билікке иеленген. Маңызды мемлекеттік істерді шешіп, үлкен жауынгерлік жорықтарды басқарған. Көне жазбаларда Тоныкөктің қытай білімін алып, шығыс дипломатиясының қыр-сырын жете меңгергені жайлы айтылады.
Көшпелі өмірді аса құрметтейтін Тоныкөк түркі халқына және оның билеушілеріне сенімді де адал қызмет еткен. Бүкіл көшпелі тайпалардың бірігуін куаттап, түркі мемлекетін нығайтуға бар күш-жігерін салған. 725 жылы қаған ордасына барған қытай мәмілегері Юань Чженьнің пікірінше, Тоныкөк әміршінің зор ықыласына ие қажырлы тәжірибелі қарт болған. Ол ұлы қаған ордасының төрінен орын алған.
Тоныкөк ұзақ өмір сүрген. Оның гранитке кашалып жазылған колжазбалары арқылы өз ата-бабаларымыздың тарихын білеміз.
Жарияланған-2015-11-18 18:10:33 Қаралды-13354
ШАХТА ІШІНДЕ НЕ БАР?
Міне, мынау - шахта. Оның көтергішінің төбесінде жұлдызшасы бар мұнарасы мен мұндалап алыстан көрінеді.
АҒАШ ШАҢҒЫНЫ АЛҒАШҚЫ КИГЕНДЕР СКИФТЕР
Аяққа киетін шаңғыны алғашқы кезенде халық ағаш ұлтан деп атапты.
ГРАВЮРА ҚАЛАЙ ЖАСАЛАДЫ?
Гравюра - бетін белгілі бір өрнек салынған ағаш тақтайдан көшірілген бедер сурет. «graver» - французша бірдеңені ою, нақыштау деген сөз.
БІРЖАН - САРА АЙТЫСЫ
Біржан мен Сараның 1871 жылы қазіргі Талдықорган облысының Қапал - Ақсу өңірінде кездескендегі айтысы.
ІЛЕ ҚҰРТҚАШАШЫ – ҚАҚЫРЫҚ ТҮСІРЕДІ
Іле құртқашашы – биіктігі 40 сантиметрге дейін жететін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Тамыры жуан, ақ түсті, көптеген қосымша тамырлары бар.