КҮМБЕЗ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Категориясы: Өнертабысты
Кейбір ғимараттар мен құрылыстардың төбесінің тіреусіз дөңес етіп жабылғанын көруге болады. Муны күмбез деп атайды. Күмбез көбінесе шеңберленіп, кейде көп қырлы етіп жасалады. Күмбез ғимарат төбесін жаба отырып, үстіңгі салмақтың қабырғаға біркелкі таралып түсуін қамтамасыз етеді.
Күмбез жасау б.з.б. III ғасырдан белгілі. Күмбез жасау ісі алғашқыда шыбықтарды иіп, балшықпен сылап, күрке жасау негізінде пайда болған. Уақыт өте келе күмбезді тастан және кірпіштен қалап жасайтын болған. Дөңес әрі үшкілденіп келетін күмбез жауын-шашыннан жақсы қорғайтын. Күмбез арқылы ғимараттың төбесін тіреусіз жабуға болатындығы және күмбездің ғимараттың сырт пішінін әсем әрі биік етіп көрсететін қасиеті оны кеңінен пайдалануға себеп болды.
Төбесі күмбезбен жабылған мазарларды да қазақтар күмбез деп атайды. Қазақстанда бүгінгі күнге дейін сақталған күмбезді ғимараттар қатарына Жошы хан күмбезі, Алаша хан күмбезі, Қожа Ахмет Иасауи кесенесі, Арыстан баб кесенесі, т.б. көптеген мазарлар жатады.
Кейінгі жылдары да Қазақстанда төбесі күмбезді көптеген ғимараттар: «Арасан» емдеу-сауықтыру кешені, Оқушылар сарайы, Қазақтың Мемлекеттік орталық мүражайы, Ақтаудағы сауда-орталықғимараты, Алматыдағы Орталықмешіт, Астанадағы Президент салтанат сарайы, т.б. салынды.
Жарияланған-2015-11-23 19:39:29 Қаралды-16203
ЖАҢҒАҚ БӨЛКЕСІ
Жаңғақ бөлкесін жасау үшін жылытылған сүтке ашытқы қосылып, ол әбден еріп кеткенше араластырылады. Оның үстіне кагор шарабы құйылып, қант, жұмыртқа, тұз, какао, ұн, ұнтақталған жаңғақ салынады.
МАЛАЙСАРЫ БАТЫР
Малайсары (шамамен 1700 жылы дүниеге келген, 1756 жылы қайтыс болған) - Орта жүздің батыры әрі биі. Шыққан тегі - Орта жүздің арғын тайпасының бәсентиін руынан. Акесі Тоқтауыл - батыр, балуан болған кісі.
СӨКТЕН ЖАСАЛАТЫН ТӘТТІ ТАҒАМДАР
Сөк әбден тазартылып, жылы суға салып жуылады. Суын сарқып төккен соң торға салып дегдітіледі.
МУСКАТ ЖАҢҒАҒЫ САЛЫНҒАН ПЕЧЕНЬЕ
Қант пен жұмыртқа араластырылып, он бес минут бойы шайқалады. Мұқият тазаланған бадам ұсақтап туралады да оған қосатын басқа заттармен қосып араластырылады.