UF

ҚИМАҚТАР

Категориясы: Тарих


Қимақтар - түркі тілдес тайпалар. Жазба деректерде қимақтар туралы VII ғасырдың басынан белгілі. Олар Батыс Моңғолиядан Шығыс Қазақстанға көшіп, қимақтар одағын құрған. Одақтың құрамына қыпшақтар, құмандар кірген. Біртіндеп өздер орналасқан аумағын батыс және оңтүстік бағыттарда ұлғайта түскен. IX ғасырда жет тайпадан тұратын қимақ бірлестігі қалыптасқан, артынша Қимақ мемлекеті құрылған Қимақ қағандығы IX-XI ғасырларда өмір сүрген. Оның билеушісі «қаған» лауазымын иеленген.

Қимақтар, негізінен, мал шаруашылығымен айналысқан. Жылқы, сиыр, өгіз, қой асыраған. Сонымен қатар сұлы, бидай, күріш және арпа егіп, жер өндеумен шұғылданған. Терісі бағалы түлкі, құндыз және ірі жыртқыш аңдар (жолбарыс пен барыс) аулаған.

Араб-парсы жылнамашылардың еңбектерінде кимақтардың тұрақты мекендері болғаны айтылады. Олар қалалары мен қоныстарын өзендер мен көлдердің маңайына, таулы аймақтарға, пайдалы қазбалары мол өңірлерге тұрғызған. Мемлекеттің 16 қаласы болған. Олардың көпшілігі сауда жолдарына жақын салынған. Қимақтарда сауда-саттық жақсы дамыған. Орта Ертісте жатқан қимақ астанасы Қимақия (Имақия) қаласына Еділдегі Бұлғариядан, Енисей қырғыздарынан, Батыс Қытайдағы тоғыз-оғыздардан, оғыздардан, қарлұқтардан және Орта Азиядан шығатын сауда жолдары келіп түйіскен.

Қимақ халқы көне түркі жазуын қолданған. Олар ежелгі түркілердің салт-дәстүрлерін ұстанып, оларды одан әрі байытқан, дамытқан.

Қимақтар мен қыпшақтар туыс тайпа еді. Кейіннен қыпшақтар Қимақтар мемлекетінің мұрагері болып қалған.

  Жарияланған-2015-11-12 15:45:26     Қаралды-8925

Мәлімет сізге көмек берді ма

ТУНДРА – ҚЫРУАР КӨК КІЛЕМ

...

Егер біздің ұшқыш кілем тундраның үстінен қыста ұшқан болса, Солтүстік Мұзды мұхиттың қай жерден бітіп, тундраның қай жерден басталғанын байқамас едік.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

АСТАНА

...

Астана деп мемлекеттің саяси, әкімшілік, экономикалық, мәдени орталығын айтады. Ол елдікті, ұлттық бірлікті білдіретін бас қала болып табылады. Біздің еліміздің бас қаласы Астана болып саналады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҒАРЫШ ТУРАЛЫ ЕҢ ҚЫЗЫҚТЫ ДЕРЕКТЕР

...

Шексіз кеңістік кейде тіпті қорқынышты болса да, зерттелмеген және әдемі құбылыс.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ИОНДАУШЫ СӘУЛЕ ДОЗАСЫ

...

Иондаушы сәуле дозасы (радиация дозасы) дегеніміз белгілі бір ортада иондаушы сәуленің әсер ету шегі. Иондаушы сәуле дозасы төмендегіше бөледі: Жұтылған доза - сәуле алған ортаның масса бірлігі жұтқан иондаушы сәуленің кез келген түрінің энергиясы

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ДИУАНИ ХИКМЕТ

...

«Диуани Хикмет» («Ақыл кітабы») - Қожа Ахмет Иасауидің сопылықты (суфизм) жыр еткен әдеби шығармасы. Қожа Ахмет Иасауи қазақ даласында ислам дінінің нығаюына зор ықпал жасаған ғұлама, әулие адам болған. Шамамен 1093 жылы (кейбір деректерде 1041, 1103 жыл

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҚАМЫР ҚОСЫП ПІСІРІЛГЕН АЛМА

...

Жуылған, өзегі алынып, қабығы аршылған алма қалыңдығы 0,5 сантиметр етіліп, дөңгелектеліп кесіледі де үстіне қант себіледі.

ТОЛЫҒЫРАҚ »