ВИТРАЖ – ӨНЕРДІҢ ЕҢ КӨНЕ ТҮРІ
Категориясы: Өнер
Эрфурт соборындағы витраж. Деталь
МЫНАУ суретте қандай таңғажайып аңдар мен құстар бейнеленген десеңізші! Бояулары неткен ашық, неткен анық!
Ол суретшінің қиялынан ғана туған. Бұл - өте бір ерекше шығарма. Ол бояумен салынбаған, арасына жіңішкелеп қорғасын жалатқан алуан түсті шыны кесінділерінен құрастырылған. Бұл шығарма Эрфурт деген неміс қаласындағы бір көне собордың терезесін безендіріп тұр.
Терезеге салынған мұндай шытыра суретті - витраж дейді. Ол француздың «Vitre» - «терезе әйнегі» деген сөзінен шыққан.
Эрфурт соборындағы витраж.
Витраж - өнердің ең көне түрі. Оның қай дәуірде жарыққа кегенін ешкім білмейді, бірақ ерекше етек жайған кезі орта ғасырлар тұсы.
Орта ғасырларда салынған соборлардың барлығы дерлік витраждарымен ерекшеленеді.
Терезе қондырылатын биік тар тесіктерге күн көзі түсті-ақ, әйнек шам жаққандай жарқырап қоя береді. Ашық түске боялған алуан түрлі шынылар асыл тастардай қырық құлпырып, көздің жауын алады.
Түрлі-түсті шынылар осы заманғы ауа мен жарыққа толы қарапайым әсем үйлерге де өте келісіп кетеді екен.
Соғыс тұсында фашистер Пирчюпис деген литван селосын өртеп жіберді. Сол жерде құрбан болғандарға ескерткіш ретінде мектеп-музей салынды. Оның бір қабырғасы түгелімен дерлік витраж. Жан-жағынан жанып жатқан алау оттай ал қызыл шынылармен көмкерген осынау шығармада төрт фигура - бойжеткен, бала құшақтаған кәрі әйел және жанары кекке толы, жұдырығын тас қып түйіп алған ызалы ақ бас кәрия бейнеленген.
Пирчюпис селосының мектеп-музейінің витраж.
Каменева Е. Кемпірқосақтың түсі қандай? -Алматы: Өнер, 1981. -168 б.
Жарияланған-2016-11-02 13:59:43 Қаралды-5711
ҚЫПШАҚТАР
Қыпшақтар - түркі тілдес тайпалар. Қыпшақтар VII ғасырдан бері белгілі. Қимақтармен X ғасырға дейін тығыз қатынаста болып, олардың тайпалық одағына, кейіннен мемлекетінің құрамына кіреді.
ЖЫЛНАМАЛАР ЖИНАҒЫ
«Жылнамалар жинагы» - бұл екі томнан тұратын кітап. Кітапты Иран хандарының сарайында жоғары қызмет істеген Фазлаллах Рашид әд-Дин жазған. Ол Жылнамалар жинағын» 1300-1301 жылдары бастап, 1310-1311 жылдары аяқтаған. Шамамен 10 жыл бойы еңбектенген.
КҮН ҚАЙДА ҚОНЫП ШЫҒАДЫ?
Аспандағы Күн ертеден қара кешке дейін жер бетіне сәулесін шашады, жылуын төгеді.
МҮКЖИДЕКТЕН ӘР ТҮРЛІ ТАҒАМДАР ЖАСАУ
Мүкжидектің құрамында қант көп, лимон, бензой және хинин қышқылдары, пектин заттары, бояу заттары, С витамині бар. Халықтық медицинада - мүкжидек экстракты, сиробы, шырыны безгек ауруларымен ауырған адамның температурасын төмендетуге, құрқұлақ ауруын емде
СУҒА ЖҮЗУ СПОРТ ТАРИХЫНАН
Суда жүзіп жүрген адамдарды бейнелейтін сурет осыдан 25 ғасыр бұрын салынған, ол Ливия шөлінен табылған.
СПЕЛЕОЛОГИЯ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?
Спелеология - үңгір тану. Үңгірлер туралы ілім. Бұл - дәл осы мағанасында бүгінгі ғылым тіліне орныққан ұғым. Орныққанды айтамыз-ау, спелеологияның өзі сала-сала болып, небір ғылыми пайымдауларға өріс ашып беріп отыр.