ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДА КӨНЕ МЕТАЛЛУРГИЯ ӨНДІРІСІ
Категориясы: Тарих
Қазақ даласында көне заманның өзінде-ақ металлургия өндірісінің кеңінен дамуы осынау байтақ көшпелілер өңірінде кең тараған жануарлар стиліндегі өнер туындыларының дүниеге келуіне де себепші болды. Олай дейтініміз, жануарлар стиліндегі ең асыл айғақтар мыс, қола, алтын, күміс сияқты түсті металдан жасалған. Бұл жөнінде кейінгі тараулардың бірінде арнайы әңгіме өрбітеміз.
Металл өндірісіне байланысты тілімізде күні бүгінге дейін сақталған сөздердің де айтары, аңғартары мол. Кен кеніш, (жер асты қазынасы), кенші (руда казушы), кен ошағы, кенқазған (рудник), кен шоқы, қалайы, қалайышы, қалайылау, қола, қолаба (металл құймасы), мырыш, мыршым (мырыштан жасалатын ойын құмалағы), қорғасын, жез (сары жез), мыс (қызыл жез), бақыр (қара қоңыр жез), міне, осы сияқты атаулар көне кәсіптің тіліміздегі айғағы жаңғырығы іспеттес.
Металл өндірісіне бірден-бір қажет отын қызуы мол көмір екені мәлім. Қазақ көмірдің не екенін, оның кадір-касиетін есте жоқ ескі кезден білген. Бұған ең алдымен «көмір» деген сөздің өзі айғақ. Өйткені, көмір» сөзінің түп төркінінде халықтың геологиялық түсінігі жатыр. Қазақта «көм», «көму», «көмілген» деген сөздердің бәрі де не нәрсенің болсын жер қойнында болатындығымен байланысты айтылады. Ал көмірдің ток қана жер астында болатындығы белгілгі.
Жарияланған-2016-04-20 15:05:03 Қаралды-4596
КӨРКЕМ СУРЕТТЕ ЭСКИЗ
Біз бұрын суретші болашақ шығармасына керек кейбір нәрселердің тездетіп сырт нобайын түсіріп алатынын білетінбіз. Ондай суреттер әлгіндей нәрсені көріп тұрып, көз бе көз салынатын.
ӨСІМДІК ТЕКТЕС ОЮ-ӨРНЕКТЕР
Шеберлер өз бұйымдарын сәндеуде өсімдіктер мен гүлдердің суреттерін көп қолданған. Мұндай өрнектер іс жүзінде әлемдегі барлық халықтың мәдениетінде кездеседі. Өсімдік тектес оюлар қазақтың қолданбалы шығармашылығында лайықты орын алады. Олар - жапырақтар,
ҚҰРБАН АЙТ
Ораза айттан кейін жетпіс күн өткен соң «Құрбан айт» мерекесі басталады. Бұл мерекенің «Құрбан айт» аталуының себебі - осы айтта құрбандық шалынады. Ораза айттағыдай, кұрбан айттың алғашқы күні мұсылмандар мешітке немесе алдын ала белгіленген бір орынға ж
ҚЫПШАҚТАР
Қыпшақтар - түркі тілдес тайпалар. Қыпшақтар VII ғасырдан бері белгілі. Қимақтармен X ғасырға дейін тығыз қатынаста болып, олардың тайпалық одағына, кейіннен мемлекетінің құрамына кіреді.
АНИМАЛИСТ ДЕГЕН КІМ?
ЖИДЕК іздеп орманды шарлап-шарлап әбден шаршаған кішкене қонжық кенет отыра кетті. Суретшінің шебер қолы қонжықтың ұйпа-тұйпа мамық жүнін, таңғала қараған аңғал көзін айнытпай жеткізген.
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН: ТАБИҒАТПЕН СЫРЛАСУ
Оңтүстік Қазақстан облысы республикамыздың түстігінде орналасқан.