Оқу процестерін ұйымдастыру

1.    Білім алушылардың оқу жетістіктерін  бағалау тәртібі
2.    Емтиханды жеке тәртіппен тапсыру тәртібі
3.    Академиялық айырмашылықты анықтау және қайта сынақтау тәртібі
4.    Курстан курсқа білім алушыларды ауыстыру тәртібі
5.    Аралық аттестациясы нәтижелерін жинақтау тәртібі  

1. Білім алушылардың оқу жетістіктерін  бағалау тәртібі
1.1 Білім алушылардың оқу жетістіктері нәтижелерін бағалауда халықаралық білім беру кеңістігінде тануды қамтамасыз ету үшін  білім бағасын әріпті рейтинг-балл бойынша 1 кестеге сай тиісті бағалардың дәстүрлі шәкіліне ауыстыруды іске асырады.
2.2 Оң баға ( А-дан,  А- ке дейін «өте жақсы», В+, В, до В- «жақсы», С+, С, С-, Д, Д-гі, «қанағаттанарлық») білім алушының сынақ кітапшасына және пән бойынша емтихан тізбесіне жазылады. F бағасы «қанағаттанарлықсыз» тек емтихан тізбесінде қойылады.
3.3  Емтиханда алған баллмен академиялық кезеңдегі (семестр) ағымдағы үлгерімнің орта баллы білім алушылардың білім рейтинг-балл жүйесіне сәйкес пән бойынша аралық аттестациясын өткізгенде есептеледі.
Кесте 1. Білім алушылардың оқу жетістіктерінің әріпті жүйе бағасы төртбаллдық жүйе бойынша сандық эквивалентке сәйкес келеді:
Бағаның пайыздық көрсетілімі    Бағаның әріпті көрсетілімі    Бағаның сандық эквиваленті    Дәстүрлі жүйе бойынша баға

1.4 Пән бойынша қорытынды баға ағымдағы үлгерім және қорытынды бақылау бағаларын қосады. Ағымдағы үлгерім бағасы (жіберу рейтингі) пән бойынша білімнің қорытынды бағасынан 60% және пән бойынша білімнің қорытынды бағасынан 40% құрайды. Емтиханда жинаған максимальді қосынды баллы 40 баллды құрайды. Егер емтиханда баға 20 баллдан төмен құралса, онда, ағымдағы бақылаудағы баллдар санына қарамастан білім алушы «F» «қанағаттанарлықсыз» бағасын алады.
1.5 Емтихан біткеннен соң ТКжАЖ маманы емтихан тізбесін шығарады, онда бақылау/емтихан комиссия мүшелері қол қояды, ал көшірмесін факультет деканатына өткізеді. 
1.6 Сессияда «қанағаттанарлықсыз» бағасын алған, ағымдағы рейтингті төмен алып сессияға жіберілмеген білім алушыларға ақылы негізде келесі семестр бойында немесе Жазғы семестр кезеңінде академиялық қарызын жоюға құқық беріледі. Бұл ретте білім алушы ақылы негізде тиісті пәндерді қайталап оқып, ағымдағы және қорытынды барлық түрлерін өтеді.  
1.7  Қорытынды бақылау бойынша үздік бағаға қайта тапсыру оны жоғарылату мақсатында бұл аралық аттестация кезеңінде рұқсат етілмейді. 
1.8 Егер білім алушы емтиханға келмесе, емтихан тізбесінде оның тегіне қарама-қарсы «келмеді» деген белгі жазылады. Себепті себебі болған жағдайда деканат бұл емтиханды жеке тәртіппен тапсыруға шешім қабылдайды.
1.9 Білім алушы  қорытынды бақылау нәтижесімен әділетсіз баға немесе орынсыз құрастырылған сұраққа келіспесе,  апелляцияға шағым беріп  келесі емтихан өткен күннен кешікпей ТК жетекшісінің атына және факультет әкімшісіне өтініш жазуына болады (Қосымша Б).
 Осы мақсатпен емтихан сессиясы (аралық аттестация)  кезеңінде университет ректоры бұйрығымен емтихан сессиясына шығарылған пәндер бейіндігіне сәйкес біліктілігі бар оқытушылар құрамынан апелляциялық комиссия құралады. Емтихан нәтижелерінің апелляциясы факультеттер деканаттарымен құралады. 
1.10 Апелляциялық комиссия мүшелерімен емтихан-өткізуші оқытушысы және  ЖОО АЖ әкімшісінің қатысуымен апелляция өткізіледі. Өткізу тәртібін көрсетумен апелляция нәтижелері Бірінші проректордың, комиссия мүшелерінің, емтихан өткізуші-оқытушысы және ТК жетекшісінің қолдары қойылып апелляциялық комиссия шешімімен жасалады. Апелляциялық комиссия шешімі Тіркеу кеңсесіне беріледі, онда тіркеу инспекторы емтихан тізбесіне өзгерістерді енгізеді және факультет әкімшісімен студентке хабарланады.
1.11 Оқу жетістіктерінің сыртқы бағасына дайындық үшін (ОЖСБ) 3-4 курс студенттері (2 пән бойынша) базалық және бейіндік компоненттер пәндері бойынша кеңестерге баруға міндетті және бұл пәндер бойыша статистикалық білім кескіндерінің сынамақтарына қатысуы тиіс.
1.12 Сыртқы оқыту бөлімінің білім алушыларына емтихан сессиясын сәтті біткеннен соң келесі емтихан сессиясына орнатылған үлгі бойынша шақыру-анықтамасы беріледі.
1.13 Шақыру анықтамаларын беру және сыртқы оқыту түрінің білім алушыларының емтихан сессиясына келуі шақыру-анықтамаларды тіркеу журналына қатал есепке алуға жатады.
1.14 Кафедра меңгерушісінің өкімімен құрылған білім алушылардың кәсіби тәжірибесі қорытындысы бойынша  тиісті кафедраға есепті ұсынады, есеп жетекші және кеңесшімен тексеріледі содан соң комиссия алдында қорғалады. Есепті қорғау нәтижелері дифференциялық сынақпен орнатылған рейтинг-балл әріпті бағалар жүйесі бойынша бағаланады және тәжірибе бойынша тізбеге енгізіледі (Қосымша Ц). Кәсіби тәжірибенің барлық түрлеріне тізбе ТК-н білім алушыларды тәжірибеге жіберу жөнінде деканаттың бұйрығы негізінде беріледі.  
1.14 Тәжірибе бойынша бір жетекшіні тағайындау (жол-жоба ретінде,  оқу, оқу-таныстыру, далалық т.б.) қорғаушы тұлғаның жасалынған және рәсімделген есебі көрсетілген білімге сәйкес ұсынылған есебіне қорғау қорытындысы бойынша баға қойылады. Тәжірибе бойынша екі жетекшіні тағайындағанда  (жол-жоба ретінде педагогикалық, өндірістік және т.б. бойынша) Тәжірибе базасынан тәжірибе жетекшісінің бағасын есепке алғанда қорытынды баға қойылады, қорытынды бағасынан 40%  меншікті салмағы құрастырылады және университеттің ұсынылған есебін қорғау бойынша жетекшінің бағасынан 60% меншікті салмағы қорытынды бағасынан құралады.
1.15 Тәжірибені өтпеген білім алушылар, тәжірибе бағдарламасын орындамағандар, жұмысы жөнінде жағымсыз хабар алғандар немесе есеп қорғағанда қанағаттанарлықсыз бағасын алғанда келесі академиялық кезеңде  теоретикалық оқытумен қатарласа немесе Жазғы семестр кезеңінде қайтадан тәжірибеге жіберіледі.
6.2.5.16 Оқу жұмысының барлық пәндері және түрлері бойынша алынған бағалар білім алушының транскриптіне автоматты түрде ауыстырылады және сақталады (Қосымша Э) және ЖОО АЖ базасында қалыптасады. 
1.17 Транскрипт беріледі: 
  - университетті бітірген түлектерге;
    - басқа жоғары оқу орындарына, бір мамандықтан келесі мамандыққа, бір оқыту түрінен келесі оқыту түріне ауыстырылған білім алушыларға;
- жоғары оқу орнынан шығарылған білім алушыларға.

2.    Емтиханды жеке тәртіппен тапсыру тәртібі
    2.1 Емтиханға келмеген білім алушы себепті жағдайы болса деканның өкімімен жеке тәртіппен емтиханды тапсырады. Себепті жағдайы болған білім алушылар емтиханды мерзімінен бұрын тапсыруға қажеттілігі пайда болса жеке тәртіппен сессияны тапсырады.
2.2 Себепті жағдайлар болып есептеледі: стационарлық емделуде болған жағдайда, босануға және босанудан кейінгі кезеңде, облыстық, республикалық немесе халықаралық көлемдегі спорттық жарыстарға қатысуы, облыстық, республикалық және халықаралық іс-шараларға қатысуы үшін іс-сапар қажеттілігі, төтенше ахуал және сұрапыл дауыл т.б. жағдайлар болғанда.
2.3 Емтиханға келмеген білім алушы немесе оның туыстары себепті жағдайлары болса, үшкүндік мерзімі ішінде факультет деканатына  жазбаша түрде хабар беруі міндет. 
2.4 Үш күн мерзімінен көбірек емес растау құжаттарының әрекеттері біткеннен соң (анықтама, шақыру қағазы, іс-сапар куәліктері т.б.) білім алушы деканатқа емтихан сессиясының мерзімін ұзарту жөнінде сұрақты шешу үшін  келуі тиіс. 
2.5 Растау құжаттарын ұсынған кейін білім алушы факультет деканының атына өтініш жазады, өтініш ТКжАЖ маманымен келісіледі. Факультет деканының қойылған қолы, өтініші негізінде кіру рұқсаты рейтингі болса сессия мерзімін ұзартуға өкім шығарылады. Факультет әкімшісі декан өкімінің көшірмесін және растау құжатының түпнұсқасын ТК-не береді.  Егер растау құжаты  талаптарға сәйкес келмесе немесе тиісті инстанциялармен дәлелденбесе, білім алушы емтиханға себепсіз келмеді деп есептеледі. 
2.6 Емтихан сессиясын мерзімінен бұрын тапсыруға кіру рұқсаты оқу үрдісінің кестесімен орнатылған мерзім басталғанға дейін екі апта бұрын беріледі. Кіру рұқсаты рейтингі болса растау құжаттарын көрсеткеннен кейін  білім алушы Бірінші проректор атына өтініш жазады, өтініш ТКжАЖ маманымен және факультет деканымен келісіледі. Бірінші проректордың бұрыштамасынан кейінгі факультет деканы сессияны мерзімінен бұрын тапсыруы жөнінде өкім шығарады. Факультет әкімшісі өкімнің көшірмесін, өтеу парағын және растау құжаттарын Тіркеу кеңсесіне береді. ТКжАЖ маманы өтеу парақтарын тіркеу журналында өтеу парағын тіркейді, ал өтеу парағының көшірмесі факультет әкімшісінде сақталады.
2.7  ТК-сі ОЖжАТ проректорымен бекітілген кесте бойынша жеке тәртіппен сессияны тапсыруға жіберілген білім алушылар үшін ұйымдастырады,  бұл ретте тек бір емтиханды тапсыруға бір күнде рұқсат етіледі (бір-екі несиелік пәндерді ерекшелігіне қарай, бір күнде екі емтихан тапсыруға рұқсат етіледі). 
2.8 ТКжАЖ маманы пән бойынша кіру рейтингі маңызын енгізеді және и ЖОО АЖ базасында ТКжАЖ маманының электрондық қолы қойылған жеке емтихан жұмысы тізбесін қалыптастырады, тізбе шығарылып оқытушыға емтихан күні беріледі.
2.9 ТК-сі жеке тәртіппен емтихан сессиясына жіберілген білім алушылардың тіркеу журналын жүргізеді (Қосымша Ю).
2.10 Сыртқы оқыту бөлімінің білім алушылары үшін дербес сынақ-емтихан тізбесі пән бойынша кіру рейтингін енгізгеннен кейін ТКжАЖ маманымен беріледі (Қосымша Я).

3.  Академиялық айырмашылықты анықтау және қайта сынақтау тәртібі
    3.1  Білім алушыны бір білім беру ұйымынан келесі білім беру ұйымына, бір мамандықтан келесі мамандыққа ауыстыру үшін, қайта қалпына келтіру, білім алуды немесе транскрипті аяқтамаған азаматтарға анықтама негізінде академиялық демалыстан келгеннен кейін, факультет деканы алдын-ала өткізілген пәндерді қайта сынақтау жөнінде шешім қабылдайды. Алдын-ала өтілген пәндердің тізімдемесі пәндердің трансферт тізбесінде көрсетіледі (Қосымша 1). 
3.2  Трансферт тізбесінде көрсетілген пәндер бойынша академиялық айырмашылықты төлегеннен кейін, (5 міндетті пәндерден көп емес) білім алушы оны академиялық кезең кезіңде немесе Жазғы семестр кезеңінде жояды. Академиялық айырмашылықтың пәндері білім алушының дербес оқу жоспарына енгізіледі. Пәндердің жалпы еңбексыйымдылығы  семестрде академиялық айырмашылықты есепке алғанда 22 несиеден жоғары болмауы тиіс. 
3.3 Білім алушының академиялық анықтамасында бар таңдау бойынша пәндер, (егер мамандықтың бейіндігіне сәйкес келсе) білім алушының жаңа сынақ кітапшасына және трансферт тізбесіне автоматты түрде ауыстырылады.  Егер білім алушының несиесі жетіспесе немесе мамандық бейіндігіне таңдау бойынша пәндер  сәйкес келмесе, қазіргі немесе келесі академиялық кезеңге немесе Жазғы семестр кезеңінде, кезектегі олардың төлемақысымен білім алушыға элективті курстарға кіруге өтініш жазуы тиіс.
3.4 Пәндердегі айырмашылықты  анықтауда қорытынды бақылау түрінде өзгешелігі есептелмейді. Егер білім бағасы дәстүрлі түрде анықталған болса, онда алдын-ала оқытылған пәннің қайта сынақталуы, қашан сағат саны мен пәннің атауы толық оқу жоспарына сәйкес келгенге дейін мына жағдайларда шығарылады. Сол ретте «өте жақсы» бағасы А-(3,67), «жақсы» В - (3,0), «қанағаттанарлық»  - С (2,0) сынаққа теңестіріледі, білім алушының оқу жетістіктерінің әріпті жүйе бағасына D ең төмен деңгейдегі ауқымында (1,0; 50-54%) ең жоғарғы деңгейдегі A (4,0; 95-100%) семестрдегі үлгерімнің орта баллына қарай теңестіріледі.
 3.5 ТКжАЖ маманы академиялық транскриптке есепке алынған пәндерді қосады.

4. Курстан курсқа білім алушыларды ауыстыру тәртібі
4.1 GPA ауыстыру баллының орнатылған деңгейін алған білім алушылар, факультет деканының ұсынуымен университеттің ректорының бұйрығымен келесі курсқа ауыстырылады.
4.2 Курстан курсқа ауыстыру үшін ауыстыру баллы университеттің Ғылыми кеңесімен орнатылады. GPA – білім алушының таңдаған бағдарламасы бойынша оқу жетістіктерінің ортаөлшенген баға деңгейін көрсетеді, келесі курстарға білім алушының ауысуы үшін қолданылады.
Білім алушының GPA оқытуды анықтау кезеңі  1 формуласымен анықталады:

             Иц1 × К1 + Иц2 × К2 + … + Ицn × Кn
GPA =  _______________________________ ,                                         (1)
                            К1 + К2 + … + Кn
онда:
Иц1 , Иц2 , … Ицn  - сандық эквивалентте пәндер бойынша қорытынды бағалар;
К1,  К2 , … , Кn  - несиелерде оқыту пәндерінің көлемі;
n -  бүкіл оқыту кезеңінде оқытылған пәндер саны.

4.3  Орнатылған ауыстыру баллын жинамаған білім алушы, қайта оқу курсына қалады, бұл ретте ол алдын-ала қабылданған дербес оқу жоспарымен оқытылуына немесе орнатылған тәртіппен жасалған жаңа дербес оқу жоспарын қалыптастыруына құқығы бар.
4.4 Ауыстыру баллын жинаған және оқытудың келесі курсына ауыстырылған білім алушы, академиялық қарызы бар болса қайталап ақылы негізде тиісті пәндерді оқып және келесі академиялық кезеңде немесе Жазғы семестр кезеңінде академиялық қарыздарды жояды.
4.5 Білім алушылар: қайта оқыту курсына қалдырылған білім беру гранттары иегерлері, білім беру гранттарынан айырылып қалады,  ары қарай оқуларын ақылы түрде жалғастырады.
4.6 Білім алушылар  - білім беру гранттары иегерлері, ауысу баллын жинағандар және келесі оқыту курсына ауыстырылғандар, бірақ академиялық қарыздары бар, білім беру грантынан айырылмай-ақ, ақылы негізде қайтадан тиісті пәндерді оқып қорытынды бақылауды тапсыруы тиіс. 
4.7. Егер академиялық қарызы бар пән ағымдағы семестрде өткізілмесе онда бұл семестрде немесе жазғы демалыс кезеңінде сабақтан бос уақытында  бұл пән бойынша ақылы негізде оқыту жүргізіледі, жағдай болса, оқыту тілдері бойынша ұйымдастырылған топтарда білім алушылар саны 8 кем болмауы тиіс біріктірілген топтар пәндердің тектес және бейіндік негізінде жасалуы мүмкін.
4.8 Білім алушылардың өтініштері және келісім-шарттары пәндерді оқыту бойынша ақылы қызметтерді көрсетуде оқытудың алдыңғы кезеңінде академиялық қарыздарды жою мақсатында Тіркеу кеңсесіне 1 апта бұрын кешіктірілмей сабақтар басталғанға дейін студенттермен беріледі.
4.9 GPA баллын ауысу үшін жинаған, бірақ бұл ретте академиялық қарызы бар білім алушы бітіру курсына ауысуына құқығы жоқ. 
4.10 Бір несиенің құны оқу жылына орнатылған оқыту құнының арасындағы қатынас сияқты және осы кезеңде меңгерілетін несиелер санымен есептеледі. Оқу жылына оқытудың құны университеттің білім беру әрекетінің жүзеге асуымен байланыстырылған барлық шығындардың тікелей есебі әдісімен анықталады.
4.11 Дербес кесте бойынша оқытудың бір несиелік құны (пәнді қайта үйрену,  дербес оқыту,  оқу жоспарларындағы айырманы тапсыру) пәнді үйренуге білім алушылар санымен және ҚР БҒМ келісілген университет ректорымен бекітілген нақты шығындардан шығып есептеледі.
4.12 Университетте  бір несиенің бірдей құны мамандықтардан тәуелсіз орнатылады, барлық мамандықтар бойынша дайындық жүргізіледі оқыту құнынан орташа арифметикалық сияқты есептеледі.

5. Аралық аттестациясы нәтижелерін жинақтау тәртібі  
5.1 Емтихан сессиясы біткеннен кейін оқу үрдісін жақсарту бойынша  емтихан нәтижелері және ұсыныстары  (аралық аттестациясы) кафедра жиналысына, факультет кеңесіне және университеттің Ғылыми кеңесіне талқылауға шығарылады.
5.2 Барлық құрылымдық бөлімшелермен ОҚМУ СМЖ ЕР 8.02-2012  «Сапа  менеджмент жүйесі. Ереже. Түзету  және ескерту әрекеттеріне» сәйкес сәйкессіздіктерді айқындау бойынша түзету және ескерту әрекеттері жоспарлары құрастырылады.
5.3 Жазғы емтихан сессиясын өткізгеннен кейін орта академиялық рейтингі (немесе  GPA деңгейі), топтар бойынша, мамандықтар және оқыту курстары бойынша  факультет деканаттарымен білім алушыларды және оқу топтарды саралау өткізіледі (Қосымша2), (Қосымша3) бұл деректер келесі кезекпен ТК беріледі.
5.4  ТК-сі факультеттермен ұсынылған академиялық рейтингінің деректерін жинақтап, факультеттерді саралау өткізіледі, университет бойынша таңдаулы академиялық топтарын және таңдаулы білім алушыларын анықтайды.
5.5 Емтихан сессиясының нәтижелері факультет әкімшісімен топтың Оқу паспортына енгізіледі, формы №34, жобаларды, курстан курсқа ауыстыру туралы бұйрықтарды  дайындау үшін  негізгі құжат болады. Сонымен қатар ТК-не академиялық қарызы бар және келесі курсқа ауыстырылғандар, академиялық қарызы бар және қайталау оқыту курсына қалдырылған білім алушылар жөнінде мәліметі ұсынылады.
    5.6  ҚР БҒМ бекіткен емтихан сессиясының нәтижелері жөнінде № 34 форма бойынша мәліметі, факультет деканаттарымен ТК-не әр емтихан сессиясы біткеннен кейін берілуі тиіс, ал ТК дайындаған жалпыуниверситеттік  №34 форма кезекті сессиясы біткеннен кейін  ҚР БҒМ  жіберіледі.
5.7 Оқытудың дербес траекториясын қосымша оқытудың есебінен жүзеге асыру, академиялық қарызды және оқу жоспарларындағы айырмашылықты жою үшін Жазғы семестр қарастырылған.  Жазғы семестрді ұйымдастыру және өткізу университеттің тиісті стандартымен реттемеленеді.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Ағымдағы  ұлгерімді бақылау, аралық және қорытынды аттестацияны  өткізу процесін басқару СМЖ ОҚМУ ПР 8.06 - 2013