ШӨЛ ДАЛА – ТҰЛДЫР ДАЛА МА?
Ең үлкен шөл далалар - Азиядағы Гоби мен Африкадағы Сахара. Ал бізде - Қарақұм.
ЕҢ ҮЛКЕН ЕГІС ДАЛАСЫ ҚАЙСЫ?
Бүкіл алқап жайылған алтын кілем секілді. Бұл - бидай, еліміздің астығы. Жел тұрса болды, теңіз суы шайқалғандай, даланы алтын түсті, сарыала толқын басады.
ТАЙГА – ЖАСЫЛ МҰХИТ
Орманның өзі әр түрлі: шырша, қарағай, самырсын өсетіндерін - қылқан жапырақты, ал қайың, көк терек, жөке өсетіндерін жапырақты орман дейді.
ТУНДРА – ҚЫРУАР КӨК КІЛЕМ
Егер біздің ұшқыш кілем тундраның үстінен қыста ұшқан болса, Солтүстік Мұзды мұхиттың қай жерден бітіп, тундраның қай жерден басталғанын байқамас едік.
АНТАРКТИДА – ДҮНИЕДЕ ЕҢ СУЫҚ ШӨЛ
Егер глобустың аяғын аспанға қаратып, аударып қойса, тағы да сондай екінші «ақ бөрікті» көретін едің. Бұл – Оңтүстік полюс.
ҚИЫР СОЛТҮСТІКТЕ, АРКТИКА АЙМАҒЫНДА МҰЗ ЕШҚАШАН ДА ЕРМЕЙДІ?
Қып-қысқа поляр жазында күн жоғары көтерілмейді, ал оның қызуы аз сәулелері мұз бен қарға тура, айнаға түскендей шағыласады.
АРАЛДАР ҚАЛАЙ ПАЙДА БОЛҒАН?
Егер судың мөлдірлігі тап ауа сияқты болса, онда кемемен жүзіп келе жатып тереңдегі небір тау жоталары мен шатқал шыңдарды, тіп-тік құлама жартастарды көруге болар еді.
ҚАРА ТЕҢІЗДІҢ СУЫ ШЫНЫНДА ДА, ҚАРА МА?
Кез келген ертегі немесе ән атаулыда теңіз кездессе, міндетті түрде - «көк теңіз» болып келетіні өзіңе мәлім болар.
ЖЫЛ БОЙЫ КҮНДІЗ БОЛЫП ТҰРУЫ МҮМКІН БЕ?
Қабырғада күнтізбе ілулі тұр. Бір жылда қанша күн болса, онда да соншама парақ бар.
КҮН ҚАЙДА ҚОНЫП ШЫҒАДЫ?
Аспандағы Күн ертеден қара кешке дейін жер бетіне сәулесін шашады, жылуын төгеді.
ТАУ ҚАЛАЙ ПАЙДА БОЛДЫ?
Бәрінің сыры - жер қыртысында. Ол ешуақытта да тыныш жатпайды: кейде дір-дір сілкініп, бетіндегінің бәрін бір шайқап өтеді; кейде төмен ойысып, ал кейде қатпар-қатпар жиырыла қалады.
ЕРЕКШЕ НЫСАНДЫ АРАЛДАР
Біз айналадағы әлемге қарап, кейбір өзімізге таңғаларлықпен байқалатын нысандарды таныс бейнелерге ұқсастыруға келетін болады.
ҒАЛАМШАРДЫҢ ӘР ТҮКПІРІНДЕ ШУАҚ КҮНДЕРІ ҚАНША?
Табиғатта нашар ауа райы жоқ. Жағымсыз климат болады. Себебі адам өзінің айқын жағдайларда әр түрлі көңіл сезеді:
АСТАНА
Астана деп мемлекеттің саяси, әкімшілік, экономикалық, мәдени орталығын айтады. Ол елдікті, ұлттық бірлікті білдіретін бас қала болып табылады. Біздің еліміздің бас қаласы Астана болып саналады.
Адамдар тұрмайтын тамаша қалалар
Заманауи адамы көп әлемде тұрып, планетаның адамдар тұрмайтын қалаларының бар екендігіне сену өте қиын. Бірақ, естігенге таңқаларлықтай болғанымен, шын мәнісінде осындай қалалар бар.