СӘНДІ БҰЙЫМДАР ЖАСАУ ӨНЕРІ

Категориясы: Өнер

---

Үй-ішілік тұрмыста күніне қанша бұйым қолымыздан өтеді десеңші. Егер соның бәрі суретшінің қолынан шықса, дереу өнер туындысына айналар еді. Осындай керекті де, келісті бұйымдар туғызатын онерді сәнді бұйымдар жасау өнері дейміз.

Міне, стол үстінде қоңырқай құмыра тұр. Оған көктемде көгілдір жауқазын, күзде нарт қызыл не ақ шаңқан астра күлі салынады. Егер әжелеріміз жинап-терген қоқыр соқырды ақтарып көрсек, қып-қызыл әтештер кестеленген қол орамалды жылтылдаған мөлт қара қорапшаларды табар едік.

Ресейде қол өнерімен айналыспаған бірде-бір өлке болған емес. Халық шеберлерінің сиқырлы өнерінің құпиясы ұрпақ тан ұрпаққа асыл мұрадай мирасқа қап отырды.

Волгада әйелдер жылтыраған шырағдан түбіне отырып алып, ұзақты түнге кесте тігетін. Олардың инесінен шығып жатқан әшекей біресе ағаш бұтағын, біресе нәзік гүлді, біресе әйнекке қатқан аязды еске түсіретін.

Қазіргі Горький облысындағы Хохлома селосының ісмерлері ағаш бұйымдарға албыраған күзгі орманның әр алуан өрнектерін нақыштайтын. Киров (бұрынғы Вятка) түбіндегі көне Дымковода мүйізі едірейген кішкене бұғылар, атқа мінген бала, бала әлдилеген күтуші, албыраған-жалбыраған алабажақ киім киген сәнқой әйел - сан алуан ойыншықтар жасалатын. Ол фигуралар әуелі саздан жасалып, пешке сап күйдірілетін, сосын әр алуан түске боялатын.

Халық шеберлерінің қолынан шыққан кілемдерді айтсаңызшы! Қызыл арайдай шұғыла шашқан теке кілемі, ию-қию өрнектер тоғысқан украин, дағыстан, армян, өзбек кілемдері көздің жауын алмай ма!

Төңірегіміз толы сәнді бұйымдар. Мебельдер де, перделер мен киімдер де - түгел дерлік суретшілер салған жоба бойынша жасалған. Халық қол өнері - сәнді бұйымдар жасау өнерінің бір түрі ғана. «Бесеге» - латынның «әшекейлеу» деген сөзі. Декоратор-суретші спектакльдерге декорация жасайды, музейлердің, театрлардың, қоғамдық үйлердің қабырғалары мен төбелерін жасаулайды. Үйлердің сыртқы қабырғаларына сурет салады.

Каменева Е. Кемпірқосақтың түсі қандай? -Алматы: Өнер, 1981. -168 б.

  Жарияланған-2016-11-17 11:57:01     Қаралды-5770

Мәлімет сізге көмек берді ма