UF

ЖАЗДЫГҮНІ ШҰБАР, АЛ ҚЫСҚА ҚАРАЙ АППАҚ

Категориясы: Жануарлар


Аңдардың бірі жауынан ағаш қуысына, екіншісі қар астына, үшінші біреулері індеріне жасырынып құтылады. Ал қоян «ұның бірін де істей алмайды. Оның жауы тіпті көп: қасқыр, ит, түлкі, бұлғын, сілеусін, үкі, бүркіт, поляр жапалағы - толып жатыр.

Сонда да уайымдап жатқан қоян жоқ. Тіршілігін жалғастыра береді. Сенетіні - тұмсығы, ерекше сақ құлағы, күйрік аяғы, оңайшылықпен байқала бермейтін тоны. Қоян жазда сұр болады. Жерде де сұр түс, шалғын арасында көзге шалына бермейді. Оның үстіне қоян түнде тіршілік ететін аң. Жайылуға ымырт үйірілген кезде шығады. Ал қараңғыда оны байқау тіпті қиын.

Қысқа қарай қояндар түлейді. Бұрынғы ескі жүнінің орнына, қалың да, жаңа түбіт өсіп шығады. Ор қояндардың түлегеннен кейінгі түбіті ашық сұрғылт болып келеді, ал ақ қояндардың түбіті мүлдем аппақ болып өседі. Ақ қоян бұтаның түбінде бұғып жатқан кезде, бұта түбіне жел үріп тастаған қардан айырып алу қиын. Ал егер жақындай қалсаңыз, жалт береді де - ғайып болады. Ізін шиырлап кетеді. Содан соң тауып көр! Қысқа қарай қоян ғана емес, ақ тышқан мен аққулақ та түсін өзгертеді. Солтүстік құрлары жаздыгүні шұбар, ал қысқа қарай аппақ болады. Көктем шыға барлығы «киімдерін қайта ауыстырады».

Қоянның көздері шарасынан шығып, бадырайып тұрады. Сондықтан да ол қарсы алдындағыны ғана емес, екі қапталындағыны, сондай-ақ арт жағындағысын да бір мезгілде көре алады. Терісі көзге оңай байқала бермейтін болғандықтан, томардың түбінде жатқан қоянды ешкім аңғармайды, есесіне қоян айналасындағының бәрін көріп жатады.

  Жарияланған-2016-09-16 17:59:26     Қаралды-18240

Мәлімет сізге көмек берді ма

ЖАҢҒАҚ КӘМПИТТЕРІ

...

Терең табаға қант салынып, жақсы жанып жатқан отқа қойылады. Ол ашық қоңыр түске енгенше қыздырылып, жаңғақ дәндері қосылады да бәрі жақсылап тез-тез араластырылады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

Жапон көпірі

...

Көпірлер әртүрлі болады: төмен, биік, ұзын, қысқа, ажырайтын, аспалы. Бірақ, Жапонияда орналасқан Ешима Охаши көпіріне қарап, шын мәнісінде осындай нәрсенің бар екендігіне сену өте қиын және оны тұрғындар белсенді түрде қолдануда.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ШЫМБҰЛАҚ

...

Шымбұлақ - таудағы және тау бөктеріндегі бұлақтардың жалпы атауы. Алтай, Жетісу (Жоңғар) Алатауы, Іле Алатауы, Талас Алатауы, Күнгей және Теріскей Алатаулар өңірінде кездеседі. Түркі тіліндегі «шың» деген сөз «терең, тік шатқал» деген мағына береді.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

КАПУСТА ҚҰЙМАҒЫ

...

Капуста тазартылып, жуылады. Ұсақтап туралады да, үстіне сүт құйылып жұмсарғанша бұқтырылады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

АУА ӨЛШЕУГЕ БОЛА МА?

...

Әйгілі ғалым Галилео Галилей бұдан 300 жылдай бұрын көпшілікті таң қалдырып... ауаны өлшепті.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ІЛЕ ҚҰРТҚАШАШЫ – ҚАҚЫРЫҚ ТҮСІРЕДІ

...

Іле құртқашашы – биіктігі 40 сантиметрге дейін жететін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Тамыры жуан, ақ түсті, көптеген қосымша тамырлары бар.

ТОЛЫҒЫРАҚ »