ҚАЛАҚАЙ НЕГЕ КҮЙДІРЕДІ?

Категориясы: Табиғат

---

Туралған пияздан басқа бірде-бір өсімдік балалардың көз касын дәл осындай көлдеткен емес.

Өзін қорғағаннан басқа жазығы жоқ қалақайды жұрт не деп сөкпейді дейсің. Қалақай болса дәмді де пайдалы өсімдік. Оны сиыр да, ешкі де, қой да, шошқа да сүйсініп жейді. Бірақ оған тиіп көр. Есесіне, қалақайды ұсақтап турап, үстіне қайнап тұрған су құйып малға берсең, алдынан қайтып ала алмайсың. Қалақай - дастарқанның да сәні. Ерте кезден-ақ ауыл тұрғындары көктемгі қалақайдың жас өскінінен тамаша көже дайындайтын болған. Өйткені қалақай шабындықты қымыздықтан, бау-бақша көкөністерінің бәрінен бұрын көктеп шығады.

Ерте кезде қалақай сабағынын талшықтарынан жіп иіріп, одан кенеп тоқыған. Кейбір оңтүстік елдерде рами деген ерекше қалақайды арнайы өсіреді. Оның биік болып өсетіні сондай, жаяу кісі түгіл атты кісінің бойы әзер көрінеді. Мұндай қалақайдың талшықтарынан жібекке бергісіз мата тоқиды. Одан есілген арқандар мен балық аулайтын торлар өте берік болады. Рами шаққан жерін өте қатты күйдіреді, сондықтан оны жинаған кезде адамдар үстеріне қалың қиім, қолдарына қолғап киіп алады.

Ал Үндістан мен Үнді мұхитының кейбір тропиктік аралдарында шаққаны жылан уынан да қауіпті қалақайлар өседі.

Қалақайдың тұла бойы түкті болып келеді. Әр түгінде ішіне күйдіргіш қышқыл толтырып, ауызы тығындалған кіп-кішкентай қауашақ жасырулы тұрады. Қауашақтың мойны өте үшкір болады. Денеге оп-оңай кіріп кетеді де, бірден сынып, ішінен балалардың аяқ-қолдарын күлдіретіп, көздерінен жастарын сорғалататын «күйдіргіші» ақтарылады.

  Жарияланған-2016-09-16 16:19:10     Қаралды-6173

Мәлімет сізге көмек берді ма