ТАРИХ... ОЛИМПИАДА ОЙЫНДАРЫ... МАҒЫНАСЫ...

Категориясы: Спорт

---

Олимпиада ойындары - бұл екі сөз қатты жүректі тебірентеді.

Олимпиада ойындары миллиондаған жүректердің отын жағады.

Мұнда сіз спортшылардың ауыртпалық пен азаппен ақырына дейін қалай күресетіні, бір қозғалыс немесе бір оқиғаның бәрін қалай өзгертетіні, жаттығулар мен бірнеше секундтар бәрін шешетіні туралы ең керемет және ең қызықты нәрселерді айта аласыз. Командалық жарыстар, медальдар саны, рекордтар, жеке және әлемдік - мұның бәрі бүгінгі Олимпиада ойындары. Бірақ Олимпиада ойындарының шымылдығында бір сұрақ қалды. Тарих... ойынның жасалу тарихы. Неліктен? Не үшін? Кім? Қалай? Қашан? Ал бұл жерде сұрақ ежелгі Олимпиада ойындарына емес, қазіргі Олимпиада ойындарына қатысты!!!

Олимпиада идеясы және олимпиадалық жарыстар, тіпті ежелгі жарыстар жойылып, тыйым салынғаннан кейін де (Рим империясында христиандық тарағаннан кейін, ойындар пұтқа табынушылықтың көрінісі ретінде қарастырыла бастады және біздің эрамыздың 394 жылы Рим императоры I Феодосий тыйым салды) мәңгілікке жоғалып кеткен жоқ. Мысалы, 17 ғасырда Англияда «Олимпиадалық» жарыстар бірнеше рет өткізілді. Кейіннен Грекия мен Францияда «Олимпиада» жарыстары ұйымдастырылды. Сонымен қатар, бұл жергілікті немесе аймақтық сипаттағы қарапайым және шағын жарыстар болды. Құқықтары бойынша қазіргі Олимпиада ойындарының алғашқы шынайы ізашары 1859-1888 жылдар аралығында ұйымдастырылған Олимпиадалар болып табылады. Бірақ Афинада Олимпиада ойындары нағыз жаңғыруы 1896 жылы болып саналады.

19 ғасырдың аяғында барон Пьер де Кубертен 1870-1871 жылдардағы франко-пруссия соғысында француздардың жеңілу себептерін түсіне отырып, оның себептерінің бірі дәл сол елдің француз әскерлері әлсіз физикалық жағдайы деген қорытындыға келді. Ол француздар арасында дене шынықтыру және спортқа деген қызығушылықты арттыру арқылы жағдайды ойластырып, өзгертуге тырысты. Сонымен бірге ол ұлттық эгоизмді жеңіп, ұлтаралық түсіністік, келісім мен бейбітшілік үшін күреске үлес қосқысы келді. «Әлем жастары» өз күшін өлшеп, шайқаста, ұрыс даласында емес, спортпен күресу керек еді. Ол Олимпиада ойындарын қайта жаңғыртуды екі мақсатқа жетудің оңтайлы шешімі деп санады.

Барон Олимпиада ойындарының идеясы адамзатты «еркіндік рухын, бейбіт бәсекелестік пен физикалық жетілдіру рухын» шабыттандырады және халықтардың мәдени дамуы мен ынтымақтастығына ықпал етеді деп сенді. 1889 жылы үкімет оған дене шынықтыру бойынша шетел тәжірибесін үйренуді тапсырды және ол белсенді түрде жұмысқа кірісті. Ол барлық елдерге спортты дамыту және оқыту әдістері туралы сауалнамалар жібереді, шетелдік әріптестерімен ауқымды хат алысады. Ерекше ұйымдастырушылық қабілеті бар ерекше белсенді адам Кубертен Еуропаны аралап, Олимпиада идеясының қызу жақтаушыларын тапты. Францияға оралғаннан кейін, 1892 жылы 25 қарашада Кубертен Сорбоннада (Париж университеті) «Олимпиада ренессансы» атты тарихи лекциясын оқыды. Дәл сол кезде ол өзінің атақты сөзін айтты: «Бізге спортты халықаралық ету керек, Олимпиада ойындарын жандандыру керек!» Ал тыңдармандарының алдында ол жан-жақты дамыған, сұлу да парасатты тұлғаны дамыту мен тәрбиелеуді мақсат еткен эллиндік өркениеттің әдемі айтып берді. «Ал біз осы өркениеттің мұрагерлеріміз!» – деп айқайлайды Пьер де Кубертен.

1894 жылы 16-23 маусым аралығында Сорбоннада өткен конгрессте Пьер де Кубертен өзінің идеялары мен ойларын халықаралық қауымдастыққа ұсынды. 12 елден келген 2 мың делегат бірауыздан Олимпиада ойындарын жандандырып, Халықаралық Олимпиада комитетін (ХОК) құру туралы шешім қабылдады. Бұл олимпиадалық қозғалыстың жоғарғы басқару органы, оның құрамына 12 елден 14 өкіл, соның ішінде Ресейден - генерал А.Д.Бутовский кіреді. Конгрестің соңғы күнінде бірінші заманауи Олимпиада ойындарын 1896 жылы Олимпиада ойындарының ата-баба елі – Грекияда Афинада өткізу керек деп шешілді.

Олимпиада алауы қайта жағылып, әр түрлі халықтарды бір тұтастыққа біріктірген сайын, ол ажырамас дәнекер – әлемді ғана емес, өткенді бүгінмен, спорт пен өмірмен, бейбітшілік пен еркіндікпен байланыстыратын идея.

  Жарияланған-2024-02-29 13:06:24     Қаралды-147

Мәлімет сізге көмек берді ма