АХМЕТ БАЙТҰРСЫНҰЛЫ (1873-1938)
Категориясы: Адамдар
Ахмет Байтұрсынұлы Қостанай облысы Торғай өңіріндегі Сарытүбек деген жерде туған. Ол жасынан зерек, сергек болып өседі. Ауыл молдасынан сауатын ашады. Он үш жасында жетім қалып, тағдырдың талқысын көп көреді.
Ахметтің білімге, ғылымға деген ынтасы ерте қалыптасқан. Оның өмірге деген ізденіс, көзқарастары әр алуан еңбектерінен кең орын алған.
Ахмет Торғайдағы екі сыныптық орыс-казақ училищесін, содан кейін Ы.Алтынсарин негізін қалаған төртжылдық мұғалімдер мектебін үздік бітіреді. «Халық мұғалімі» деген атаққа ие болады. Ақтөбе, Қостанай, Қарқаралы өлкелерінде ұстаздық қызмет етеді. 1913-1917 жылдары «Қазақ» газетінде редактор болып жұмыс істейді. Халық өміріне катысты және қоғамдық-тарихи мәселелерді баспасөз беттерінде өткір көтереді. Қалың бұқараны еңбекке, білімге, ғылымға үндейді. «Қазаққа ашық хат», «Қазақтың бас ақыны», «Маса» атты шығармаларында ел, жер мәселесін, ұлт пен ұрпақ қамын кеңінен козғайды.
А.Байтұрсынұлы И. А. Крылов туындыларын казақ тіліне аударып, «Қырық мысал» деген атпен бастырған.
А. Байтұрсынұлы ұстаз-ғалымдығымен бүкіл елге танылған. Қазак тілі грамматикасын зерттеп, көптеген оқулықтар мен тіл құралдарын жасаған. Араб графикасы негізінде қазақ-әліпбиін енгізген.
Жарияланған-2015-11-24 21:02:37 Қаралды-2226
ЕҢ БЕРІК, ЕҢ ЖҰМСАҚ ҚАЙ МЕТАЛЛ?
Әуелі ең берік металл туралы. Оның аты – титан, күміс түсті - ақ, сыртқы түр: болатқа ұқсайды.
ҚАНТҚА САЛЫНҒАН КУРАГА
Курага жақсылап жуылып, кептіріледі. Қант улпасы, түйген қант және белок дайындалады.
ҚАРАТАУ
Қазақ жерінде Қаратау атты таулар бірнешеу. Ең көлемдісі - Оңтүстік Қазақстан мен Жамбыл облыстарының орталығындағы орташа тау. Алыстан қарайып көрінетіндіктен Қаратау деп аталған. Ең биік жері - Мыңжылқыдағы Бессаз шыңы. Өзендерге, көлдерге тапшы. Негізг
ҚАҒАЗДЫ ТАПҚАН КІМ?
Ежелгі Египетте болашақ хатшы-жылнамашыларды әуелі сөздердің, әріптердің таңбаларын балшыққа емес, папирусқа жаздырып үйреткен.
БІЛГЕ ҚАҒАН ЕСКЕРТКІШІ
Көне түркі жазулары ішінде көлемі мен мазмұны жағынан ең үлкен ескерткіш Түрік қағандығының атақты ханы Білге қағанға арналған. Арам ойлы жақын адамдары зұлымдык жасап, оны у беріп өлтірген. Қағанның құрметіне 735 жылы Орхон өзенінің жанына Кіші-Цайдам де
ЗЫМЫРАН АСПАНҒА АТЫЛДЫ
Зымыран - әзірше Жердегі ең жедел транспорт. Мұның себебі зымыраның двигателі ерекше - реактивті болғандықтан.