ӨСІМДІК ТЕКТЕС ОЮ-ӨРНЕКТЕР
Категориясы: Өнертабысты
Шеберлер өз бұйымдарын сәндеуде өсімдіктер мен гүлдердің суреттерін көп қолданған. Мұндай өрнектер іс жүзінде әлемдегі барлық халықтың мәдениетінде кездеседі. Өсімдік тектес оюлар қазақтың қолданбалы шығармашылығында лайықты орын алады. Олар - жапырақтар, жапырақшалар, үш жапырақты өсімдіктер, бүршіктер және гүлдер.
Мысалы, «гүл» өрнегі - гүлдердің барлық түрінің символы. Шебер әйелдер киім-кешектерді әшекейлеуде өсімдікті өрнектерді жиі қолданады.
Келесі өрнектің бірі - «табақ». Ол күрделі композициядан тұрады, яғни ортасында гүлдер, жапырақтар, шырмауықтар орналасады да, жиегі «су» өрнегімен әшекейленеді. «Табақ» көбінесе ас үй жиһаздары мен тұскиіздерді, аяққаптар (ыдыс-аяққа арналып киізден жасалған дорба үлгісіндегі қап, ол уық пен керегеге ілінеді) мен дастарқандарды әшекейлеуде пайдаланылады.
Кілемдердің барлығы өсімдік тектес ою-өрнекке өте бай. Кейде аралас өрнектермен әшекейленген бұйымдар да кездеседі. Оның жарқын үлгісі - киіз үй. Киіз үй іші ерекше талғаммен жасалган. Ою-өрнекпен әшекейленген жиһаз, ыдыс-аяқ, шиден жасалган әрнекті тоқыма, кесте бүйымдар, қабырға кілемдер, тұскиіздер мен перделер киіз үйдің :шін жайнатып жібереді.
Жарияланған-2015-11-23 19:17:02 Қаралды-6669
АУА
Жер атмосферасын құрайтын, негізінен азотпен оттектен тұратын газдар қоспасы. Ауа су мен жер қыртысының құрамында да болады.
БАЛСЫЗ КҮНБАҒЫС КӘЗИНЕГІ
Бұл - күнбағыс дәнінен жасалатын төрт бұрышты немесе қиғаш төрт бұрышты тәтті тағам. Бадамнан жасалатын кәзинек схемасы бойынша дайындалады. Бұйым тығыз жабылатын қақпағы бар қаңылтыр қораптарға салынады.
СӨКТЕН ЖАСАЛАТЫН ТӘТТІ ТАҒАМДАР
Сөк әбден тазартылып, жылы суға салып жуылады. Суын сарқып төккен соң торға салып дегдітіледі.
ТАЙГА – ЖАСЫЛ МҰХИТ
Орманның өзі әр түрлі: шырша, қарағай, самырсын өсетіндерін - қылқан жапырақты, ал қайың, көк терек, жөке өсетіндерін жапырақты орман дейді.
МЕЙІЗ САЛЫНҒАН ПЕЧЕНЬЕ
Жұмыртқаға қант қосып шайқалып, қаймақ, сарымай, тұз салынады. Ұн крахмалмен және содамен араластырылып, әлгі шайқалған массамен қосылады.
КИЕЛІ СҰЙЫҚТЫҚ ДЕГЕН НЕ?
Түркі дүниесінде ағарғанды киелі сұйықтық (сакральная жидкость) деп санаған.